Touriño soubo estar no seu sitio

Contra case todo ponóstico, Emilio Pérez Touriño soubo e puido cumprir a súa palabra, e non haberá eleccións anticipadas. Finalmente sacou peito para dicir que “o presidente cumpre e responde aos compromisos adquiridos”. Teñen, logo, que envainala todos os agoreiros –da política e do xornalismo– que colocaban o presidente da Xunta nos pés dos cabalos do todopoderoso Pepiño Blanco supoñendo que o líder socialista galego remataría facendo o que lle estaban suxerindo dende a sede madrileña do PSOE. Esta vez Touriño impuxo o seu criterio e mostrouse como un gobernante do que cabe saudar a súa imprecindíbel hexemonía galega.
Insisto en que non quero desapercibir este xesto cumpridor que acaba de brindar. Non almorzamos todos os días con políticos que cumpren o que din e o que prometen, e esta vez o presidente galego estivo á altura dos que non acostuman falar barato. Sen dúbida eran moitas as sereas que lle estiveron ultimamente cantando á orella as conveniencias de adiantar unhas eleccións que cada vez está mais claro que non van ser doadas para ningunha das tres forzas políticas que teñen posibilidades de gobernar Galicia. O hábil Rasputín no que se converteu Xosé Blanco coa chegada de Zapatero ao estrellato político español seguramente tiña abondantes e ata serios argumentos para abonar unha decisión contraria a que acaba de tomar Touriño, pero a min dame máis confianza a seguridade e a honorabilidade ás que rematou adscribíndose o presidente galego. Dende hoxe, meréceme máis respecto pola sencilla razón de que un gobernante que se preze debe acreditar máis no interese xeral e na necesidade de cumprir a folla de ruta estrabrecida que nos intereses partidarios, por moi lícitos e dignos que podan ser.
A Touriño quizais lle faltaba a oportunidade de dar un golpe de timón, e acaba de aproveitala cumpridamente. Coido que debemos filcitalo e felicitármonos todos polo seu xesto. E agora que goberne como é debido. Xa chegarán as eleccións cando teñan que chegar.

Regreso a Itaca

Desconectar coa realidade cotiá conleva vantaxes e inconvintes. Entre as primeiras está sen dúbida a posibilidade de rachar coa realidade máis domesticada, que boa falta nos fai algunha vez, e, entre o máis inconvinte, atópase a necesidade de termos que regresar perentoriamente ao mundo que nos é propio.
Este ano eu tiven a sorte de iniciar o 25 de xullo un periplo de navegación a vela que me levou dende o norte de Grecia a Vilanova i la Geltrù (Cataluña), pasando por case todos os mares tan entrañábeis que compoñen o Mediterráneo e dándome a oportunidade de coñecer illas paradisíacas comas de Itaca, as Eólicas ou a propia Sicilia. Foi case un mes de desconexión total da vida de todo o ano, aventura da que tiven que espertar abruptamente pouco despois de aterrar en Lavacolla coa dramática nova do accidente aéreo de Madrid. Durante todo este tempo nin me enterei de que a un paisano noso de Madrid, Xésús Neira, un pallaso con cartos no banco rompeulle a vida por recriminarlle que estivese maltratando a súa muller. Un amigo de Neira contoume hoxe o caso e fiquei abraiado.
Ando agora recuperando como podo a vida de sempre e confeso que me está custando moito afacerme a ela. Son dos que, por formación e cultura propias, seguimos pensando que as boas noticias non son noticia e quizais por iso fíxome máis no mal que vai case todo. Por exemplo, María Xosé Caride, conselleira de Política Territorial e nena bonita do presidente Touriño, segundo se conta, anda dicindo que os os cincocentos metros de protección do litoral que se estrabreceron por lei son só “unha referencia” e que “nalgunhas partes vaise ir máis aló e noutras baixarase”.
Eu non sei para que se fan as leis se non é para incumprilas cando os que poden presionar presionan. O periplo navegante ao que fixen referencia permitíume observar que nin nas mafiosas Calabria e Sicilia italianas é tan arrepiante a degradación costeira como en Galicia. Ben ao contrario, na capital calabresa, en Reggio Calabria, atopei un urbanismo de respeto e apertura ao mar que xa podían empezar a importalo os de Ferrol, por exemplo. No ámbito administrativo siciliano, estiven en paraísos ben conservados coma illa de Lípari, na espléndida cidade de Trapani o un Palermo, que está tratando de recuperar parte do seu antigo esplendor aínda que de momento continúe algo perdido no marasmo que asolou esta antiga capital cultural de Europa. E non lles conto nada do moito que me impresionou a illa hómerica de Itaca, en Grecia.
Aquí, pola contra, vennos dicir a “niña” Caride que preservaremos a costa sgundo nos conveña, é dicir, segundo lles conveña aos especuladores do chan. Para esta viaxe non facían falta as alforxas da Lei de Protección do Litoral que, se non van cumprila, deberían empezar por abolila como cando Fidel Castro quixo abolir a “rumbita”. E o pior de todo é que nin BNG nin deus bendito acusan recibo destas choqueiradas. A ver, a lexislación de tráfico di que non se pode andar a máis de 90 nas estradas nin a máis de 120 nas autoestradas. ¿Qué pensariamos todos se saíse o director xeral de Tráfico dicindo que segundo e como serían postas as multas? Hai cousas que non se entenden se non é pensando que non gobernan os políticos que eliximos cada catro anos senón os empresarios que gañan moitos cartos, pero nunca foron elixidos por ninguén.
Metido nestas reflexións, leo que empresas do Grupo Ence, vello coñecido noso por empezar as súas andanzas estragando a ría de Pontevedra, arrasou en Uruguai 80 hectáreas de monte indíxena centenario para enchelas de eucaliptos. O grupo ecoloxista local Guayubirá e a organización internacional Greenpeace destaparon a tosta. O Ministerio de Agricultura de Uruguai xa suspendeu, por este motivo, as actividades de Ence naquel país.
Non me digan que non é dificil regresar aos feitos consuetudinarios que acontecen en la "rue". Quero volver con Homero e con Penélope a Itaca e levar comigo a música de LLach. Ou aínda que sexa con Naomi Cambwell a Lípari.

Se aprendesen de Lípari

Cada vez me resulta máis chocante o caso da Cidade da Cultura. Leo hoxe en El País a entrevista que lle fai Xulián Rodríguez ao flamante presidente desta megalópolis artificial, Xoán Manuel Urgoiti, e fico máis confundido que nunca. Confeso que ata agora eu non oíra falar deste Bill Gates doméstico, no que parece ser que Touriño depositou as súas mellores esperanzas para sacar adiante un poxecto que naceu marcado pola megalomanía fraguista e rematou atascado na incertidume do cambio político que prometeron –e aínda non cumpriron– os socialistas e os nacionalistas galegos.
Para empezar, son dos que nos mostramos sorprendidos e sumamente alarmados polo feito de que remate en mans privadas a importantísima inversión pública empregada en por a andar primeiro e reconducir logo o que, segundo uns, ía ser o mausoleo de Fraga e, segundo outros, a emulación galega do Guggenheim de Bilbao. A min resúltame curiosa e, dende logo, discutíbel, esta maneira de privatizar por parte dos actuais gobernantes de centro esquerda algo que foi concebido para ser de todos polo goberno de dereitas que caeu a tentación de pensar que somos un país que podía ter pozos de petróleo.
Non acabo, por outra parte, de ver claro a onde nos quere levar esta privatización. Hai que deixar realmente levarse polos tópicos para limitarse a dicir, como declara Urgoiti, que “a creación dunha fundación con maioría privada permite unha maior flexibilidade de movementos, sobre todo no que se refire a financiación e contratacións”. Estes homes do bussiness acostuman a expresárense sempre como se só tiveran na cabeza a idea de abaratar os custos do que sexa, especialmente a forza do traballo. Ao xenio contratado polo presidente da Xunta non se lle ocorre dicir que imos ter un novo Pórtico da Groria ou que Peter Eissemann vai pasar á historia como o novo Mestre Mateo, non. Todo o que ten que transmitirnos é que “o modelo de xestión será privado, e iso é o importante”. Mesmo os agnósticos e os ateos teremos que rezar para que Deus nos colla confesados.
Claro que, se un segue lendo a entrevista, percátese de que todo o que ten que dicir da crise económica actual este xenio do financismo privado é que “a pregunta do millón, para a que non teño resposta, é cando rematará isto”. Aclárolle ao lector que non se refire a cando rematará a Cidade da Cultura, que sen dubida tampouco o sabe, senón á crise económica.
Eu acabo de estar na illa italiana de Lípari, un dos poucos paraísos terrenais que aínda van quedado, e comprobei o moito que pode dar de si e o importante que é manter aberto un museo como o que hai alí, atendido a penas por unha ducia de persoas, con instalacións que custaron a enésima parte do que custa a Cidade da Cultura, miles de visitantes diarios e un labor científico e antropolóxico extraordinario. A Lípari só se chega en barco –miles de veleiros, iates e buques de pasaxeiros cada ano–, pero aínda así cada vez somos máis os cidadáns do mundo que saímos dalí admirados polo seu museo, entre outras cousas. Naomi Campwell e o presidente italiano, Giorgio Napolitano, entre outros, cando eu pasei pola illa. Claro que en Lípari non se molestaron en encargarlle un conxunto de edificios caros a ningunha figura mundial da arquitectura máis cara. Limitáronse a aproveitar o que deixaron na illa gregos, romanos, normandos, árabes e españois para facer o seu marabilloso Museo Archeologico Regionale Eoliano. Ai, se houbese en Galicia un coma aquel, non só nas grandes cidades senón ata en Ribadeo, poño por caso! Pero non, aquí andamos nas grandes obras que son as que empregan máis toneladas de cemento e deixan máis comisión. Que lles aproveite o mausoleo a Fraga, a Touriño e a Quintana. E a ver se vale para que a iniciativa privada arrapañe alguna ganancia máis.

Mara saúda a Gaciño

Hola Gaciño:
Son Mara, a Bulldog Americana do teu amigo Perfecto. Contoume que mandache unha mensaxe de condolencia pola morte de Okiño. Eu aínda non me metín nesta cousa rara de Internet e, para saber o que pasa, teño que agardar a que mo conte o meu amo. El, Cristina e máis eu fomos pasar a fin de semana a Xinxo, na provincia de Lugo, onde naceu o xefe, e leváronme coñecer o sitio onde atoparon a Lucas hai doce anos. É un lugar magnífico, á beira do río Eo, onde agora van rehabilitar unha minicentral. Aínda que eu non son cadela moi dada a viaxar nin a pasar o tempo fóra da miña casa, a verdade é que o pasei moi ben e regresei ao Instrumento cansada pero moi contenta.
Decídinme a escribirche porque me caeu estupendamente que te acordaras de Oki. Era un perrenchudo, pero un bo can. Ata diría eu que era unha boa persoa. A min, ás veces, alporizábame porque sempre quería mandar el. Era unha moto, aínda que era vello e estaba maliño o pobre. Estando xa a morrer, quíxome trabar e tiven que saltar da súa cama coma quen fuxe do estourido dun foguete. Eu tamén o vou botar moito en falta, aínda que confeso que agora, como son o único can da casa, síntome realmente a reina de Saba.
Como me chamou tanto a atención a túa mensaxe, pregunteille ao amo por ti. Desculpa que a a miña preguiza intelectual canina me impedira ata agora ser sabedora da túa importancia. Díxome que eres un dos xornalistas máis importantes dos que traballaron en Galicia nos últimos tempos. Explicoume todo o moito e bo que fixeche durante os anos que currache nos xosnais galegos El Ideal Gallego e La Voz de Galicia e contoume da túa recalaxe na televisión andaluza Canal Sur. Polo que aprendín de ti, cáesme moi ben. O meu amo di que é moita mágoa que non ficaran máis xornalistas coma ti en Galicia. Tamén me informou de que agora escribes artigos n'A Nosa Terra, pero, xa sabes, os cáns sómosche pouco nacionatas. Se cadra é por iso que dicía Castelao de que ladramos igual aquí que na Bretaña. En realidade, penso que o de Rianxo non nos coñecía moi ben senón non diría tal parvada. Eu só coñecín un can da Bretaña, o dunha amiga do amo, de Rennes, que veu un día ao Instrumento, e percateime de súpito de que non ladraba coma min. Claro que eu son algo rara pois procedo dos Estados Unidos, crieime en Almería e rematei a dez quilómetros do nicho que comparten o Apóstol Santiago e Prisciliano. Iso sí, o idioma no que que ladro mellor xa é o galego. Os do BNG queren que me afilie e ata me prometen darme algún carguiño cando aproben a Lei da Igualdade Animal, pero eu, dende que vin que por aquí alguén pintou letreiros que din "Anarquía na Mahía", volvinme ácrata e non paro de preguntarlle ao amo cando ven vernos Javier del Valle Inclán Alsina, que sei que se leva moi ben con el.
En fin, Xosé Antonio, ou Xosé Antón, ou José Antonio ou como demo sexas. Gaciño sóame máis apopiado. Que quero que saibas que serás ben recibido por min –e non digamos polo meu amo, que é o que me falou de ti– cando veñas pola nosa casa. Se tes cans, podes traelos. Eu prometo non trabarlles a non ser que me toquen moito o remollo. Insisto, xente coma ti fainos falta aos animais, pero tamén coido que precisan dela as persoas. Viva Andalusía manque pierda, mi ninho!

Gran Árbore

Estes días non teño o corpo nin o espírito para nada. Tiña pensado reanudar o contacto cos lectores de Croques ao rematar o periplo de navegación a vela que empredín, con tres amigos, en Oropos, ao norte de Atenas, e que rematou o domingo pasado en Vilanova i la Geltrù (Cataluña), pero acontecementos de última hora deixáronme abouxado.
O mércores volei con Vueling de Barcelona a Santiago e, poucas horas despois de aterrar en Lavacolla, souben do dramático accidente aéreo ocorrido en Barajas. Dificilmente pode un sobreporse a tanta desgraza. Xa na miña casa do Instrumento, atopei moribundo a Oki, un dos meus cans, que finou só sete horas despois do meu regreso. Era un fox-terrier de carácter absolutamente irrepetíbel que vivíu catorce anos, os dous últimos padecendo un Síndrome de Cushing que lle souberon tratar admirabelmente as veterinarias da clínica Mundo Vivo de Bertamiráns. Chamábase Oki, que en xaponés quere dicir Gran Árbore, segundo me contou Take Asaka, un profesor da Universidade de Tokio que todos os anos nos fai unha visita no Instrumento.
Hai dous anos, xa me morrera Lucas, un pastor alemán igualmente irrepetíbel, que tamén finou por culpa dun cancro cando tiña doce anos. Agora Oki e Lucas están enterrados ao pé do hórreo e a primeira cousa que fago, cando me ergo, é falarlles como se aínda estivesen vivos. Menos mal que me queda Mara, unha cadela Bulldog Americana, que é como ter unha persoa máis na casa. Oxalá que viva moito tempo. Con Forito e Bianca, os meus gatos, por non nombrar outros gatos que, sen ser propiamente meus, compórtanse como se tamén fosen da familia: Branquiña, Grisiña, as Negriñas, Cincento, Peludiño, etc.
Prégolles, logo, aos lectores de Croques que saiban desculpar a miña ausencia. Tiña pensando contarlles algunhas das moitas aventuras que vivín este verán polos distintos mares que conforman o Mediterráneo e quizais aínda remate por facelo, pero o que é por agora non me atopo aínda para crónicas.

Sicilia saiunos ao paso

Grandes e marinheiros saudos aos lectores de Croques. Dende Itaca os navegantes pasamos por varios lugares paradisiacos do Mediterraneo: Calabria, Illas Eolicas, Sicilia, etc. En Reggio Calabria puidemos admirar un urbanismo italiano case exemprarizante de como se pode abrir unha cidade ao mar. Por un momento pensamos que estabamos no barrio da Magdalena ferrolan, pero en mellor, dende logo.

Na illa de Lipari non coincidimos con Naomi Campbell case por minutos, e admiramos un magnifico museo. Quen tenha tempo e algun carto debe facer todo o posible por visitar este incribil lugar, e subir tamen ao cercano crater do Vulcano.

Das Eolicas navegamos a Palermo. Pasamos na capital siciliana un bo dia no que apreciamos os bos peixes e o bo vinho locais. Palermo xa non e aquela cidade perigosa que lle custou a vida ao xuiz Falcone. Agora parece estar espertando cara a un futuro civilizado e tranquilo.

Neste momento estamos de arribada en Trapani, logo de pasar unha xornada en San Vito lo Capo. Na zona hai grandes ventos que orbigaron a case todas as frotas a recalar en porto de abrigo. Coidamos que manha poderemos zarpar cara a Cerdenha, caminho xa de Mahon e Barcelona.
Saudos a todos e moitas grazas polas interesantes apreciacions que deixaron nos comentarios. Claro que erguemos a nosa copa con vinho de Trapani pola memoria do capitan Ugarte.