De Barcelona a Xinzo, con Basilio Losada

Basilio Losada

Andei por Barcelona dous días e pasei cinco na aldea onde nacín, algo que me permitiu desconectar a miña vida da actualidade máis consuetudinaria e tamén deste blog. A Barcelona fun ver a Basilio Losada, ese gran embaixador que tivo a cultura galega non só en Cataluña senón por Europa e América adiante.

Basilio é un galego especial que xa cumpriu 82 anos. Xubilouse de catedrático da Universidade de Barcelona hai doce anos, pero aínda segue dándolles algunha clase aos alumnos que lle mandan das universidades de California e de Ilinois e para os que sempre foi un profesor moi aprezado. Pasei con el un día enteiro, e foi unha marabilla escoitalo. Fomos comer a La Flauta, un restaurante moi xeitoso da rúa Aribau, moi preto da librería de vello na que el comprou hai moitos anos un exemplar de Os velhos marinheiros, de Jorge Amado, que lle fixo enamorarse do Brasil e da súa cultura. Actualmente é un dos mellores coñecedores das literaturas de Portugal e do Brasil, pero tamén dos libros que se publican en toda Europa. É todo un pracer escoitarlle contar cousas de Amado, de Saramago, de Rubén Foseca, de Blaise Cendrars, de Jacques de Bruynes, de Ramón Piñeiro, de Ánxel Fole, de Carlos Casares e de tantos outros. El e máis eu temos algúns amigos dispersos por Europa (Silvia Guerini, Jean-François Botrel...) que nos aproximan aínda máis nunha vella amizade que, no meu caso, comenzou con Losada cando o asturiano Silverio Cañada, xa falecido, nos xuntou no ano 1972 para que lle fixésemos a Gran Encilopedia Gallega. Publicarei unha longa entrevista con Basilio Losada no próximo número da revista Galegos.

Silvia Guerini, cando pertenecía ao staff directivo da editorial Mondadori, foi quen convenceu a Basilio para que escribise, en quince días, a única novela que publicou o galego. A Facenda do Estado puxéralle unha multa moi grande por non declarar determinados ingresos económicos que percibiu en Bélxica por dar cursos nas universidades de Amberes e de Gante, e, como el non podía pagala, os da editora italiana dixéronlle que se facían cargo do seu importe se lles entregaba esa novela en dúas semanas. E entregóullela. O resultado foi La Peregrina, unha excelente novela, por certo. É unha pena que Basilio Losada –tradutor de 150 libros procedentes de oito linguas diferentes– non lle dedicase máis atención á creación literaria. La Peregrina escribiuna cando xa tiña 70 anos.

A ocasión foime propicia tamén para pasear por Barcelona, cidade que cada vez me gusta máis e ata penso que a miña vida tería sido completamente distinta se, en vez de vivir en Madrid todos os anos que vivín, que foron moitos, me tocase pasalos na capital catalana. Neste momento, ademais, Barcelona ofrece un interese moi especial polas circunstancias que está marcando o acontecer de Cataluña, aínda que a Basilio atopeino bastante desencantado en relación ao nacionalismo actual de Catalunya.

E chegar de Barcelona e pasar catro ou cinco días en Xinzo, aldea que tiña cando eu era neno máis de 50 habitantes e na que hoxe só viven permanentemente menos de dez, tamén foi outra experiencia interesante. Durante os días que pasei en Xinzo pareceume vivir fóra da realidade e, dende logo, moi lonxe dese mundanal ruído que están a producir as eleccións do día 21. Case nin me enterei das mentiras de Feijóo, o cal xa foi unha vantaxe boa.