viernes, septiembre 27, 2013

Odiar o delito e compadecer o delincuente


Se Bécquer (grazas, corrector) vivise e estivese ao tanto do crime da nena de Santiago, revisaría a súa sonada frase referida á soidade na que rematan os mortos no cemiterio, para engadirlle algo sobre a soidade que tamén embarga aos que supostamente remataron a vida de Asunca Porto.
De teren ata unha voceira de luxo, María Teresa Navaza, que fraco favor lles fixo a eles e menos aínda a ela mesma, e senllos avogados que os defendesen –sen contar unha morea de veciños e coñecidos que tamén poñían a mao no lume por eles–, abondou con que o xuíz estrela Vázquez Taín ordenase o seu ingreso en prisión para que se desencadease un auténtico apartamento dos agora implicados no crime que antes eran figuras senlleiras e ata egrexias da vida compostelá. A nai da nena formaba parte da dirección do Ateneo e dalguna organización empresarial, entre outras cousas.
Está ben que a sociedade se aparte da delincuencia e chore con sinceridade pola morte dramática dunha mociña que prometía ir camiño de converterse nunha pesoa intelixente e preparadísima, pero non deberiamos equencer tanto o que dixo a nosa Concepción Arenal no tocante a odiar o delito e compadecer o deliencuante. Non me parecen nin heroicos nin moi de recibo os comportamentos dos dous avogados que empezaron defendendo a Rosario Porto e a Alfonso Basterra e que tiraron a toalla namais empezaren a verlle as orellas ao lobo, e mesmo sen que os ata agora seus defendidos tivesen opción de subsituílos. Tampouco lle vou felicitar esta vez un premio á miña amiga Teresa Navaza, que non sei por que se equivocou tanto representando un papel que a levou ata o límite do esperpento.
Celebro, dende logo, a efectividade e a eficacia da Garda Civil e do xuíz instrutor do caso, se é que finalmente se acaban demostrando as súas hipóteses, pero non me alegro nada do delirante espectáculo que deu algunha xente de Santiago, acundindo expreso á rúa para mostrar máis que nada os seus instintos primarios, nin da feira manipuladora que ofreceron boa parte dos medios de comunicación, sen dúbida coa colaboración interesada dalgúns investigadores do caso, ofrecendo versións infundadas e imaxes máis propias dunha teleserie de terceira ca dunha información responsábel. O crime de Santiago serviu para demostrarnos que cada vez hai máis televisión venezolana e menos –en realidade, ningunha– BBC.

miércoles, septiembre 25, 2013

Delincuencia interclasista


Antes de facerme maiano (non estou seguro de que se diga así o xentilicio da Maía) fun lugués durante 16 anos, outros 16 fun madrigalego, dous anos francés da Lorena e vivín 14 anos en Santiago. Coido que ata cheguei a sentirme picheleiro auténtico e a considerar que a actual capital de Galicia era o sitio no que me gustaría pasar os derradeiros anos da miña vida. Cheguei a ter, xa que logo, o que seguramente é un bo coñecemento do que son a vida e as xentes dunha Compostela que foi a miña cidade en tres etapas do meu paso por este mundo, dúas delas marcadas polo franquismo e por parte da súa longa noite de pedra.
Poucas veces observei, porén, algo semellante ao que parece estar acontecendo nos últimos tempos na cidade do Apóstolo e da burocracia política. En menos de dous anos estamos vendo como ao xuíz novelista Vázquez Taín lles están caendo de punta casos que lle poden seguir inspirando a súa carreira literaria e enriquecendo experimentalmente a súa profesión forense. De confirmárense as hipóteses de traballo que hoxe manexan as forzas de orde pública que investigan a morte da mociña de Santiago Asunta Basterra, seguramente estamos a piques de que o caso do roubo do Códice Calixtino, diñeiro e outros obxectos da catedral compostelá pase a moi segundo plano da historia recente da criminoloxía local.
Eu lembro que, hai só tres décadas, por exemplo, en Santiago a penas se falaba máis ca das gamberradas dun célebre Alejo que atemorizaba as mentes política e relixiosamente correctas do Ensanche. O tal Alexo, a quen eu coñecín bastante ben, no fondo non era máis ca un raposo domado que, de vez en cando, asaltaba o galiñeiro chupándolle a xema aos hovos, pero sen matar nin sequera mancar moito as pitas do curral. Agora é moi diferente. Quen roubou na catedral foi un propio “home de igrexa e sacristía”, e toda unha avogada de moitísima sona remata engaiolada como suposta implicada na morte da súa propia filla.
Será que os tempos avanzan unha barbaridade. Agora xa non son só os pobres de solemnidade ou os desarraigados de sempre os que engrosan a estatística da delincuencia. Aí están os Bárcenas, os Urdangarín, os Souza e tantos outros que pertenecen ás mellores camadas da boa sociedade actual. Santiago non podía ser menos en darlle que facer aos xuíces. A nosa delincuencia tamén é interclasista.