jueves, mayo 26, 2011

A camisa de once varas de Conde Roa

Algún teñen demasiada presa en meterse en camisas de once varas. Xerardo Conde Roa, por agora só candidato electo á Alcaldía de Santiago, anda tras do delegado xeral do Goberno en Galicia, Miguel Cortizo, para ver como se poden botar da praza do Obradoiro os acampados do 15M. Di Conde Roa que non é de recibo que un turista procedente de Francia, América do Norte, Italia ou Aranxuez poda comprar un billete para ver unha das mellores prazas do mundo e pensar que vai ser unha marabilla e chegar aquí e ver o que hai.
A este aínda só candidadato electo do PP empézanselle a ver os pelos das orellas. Parece que ten demasiada presa en presentarse como o futuro Rudolph Giuliani dunha Compostela que ten ben pouco que ver con Nova York. Non pasou unha semana das eleccións e xa está o futuro alcalde dando que falar só por dúas cousas: botar os acampados do Obradoiro e deixar a Sala Nasa sen un can de subvención municipal. É a súa maneira de tirarse ao Sar, que por certo aínda non se lle ocorriu nada para descontaminalo. Como siga así vai rematar esixindo certificado de boa conduta expedido polo comandante do posto da Garda Civil e polo cura da parroquia para tomar as copas na Raíña, que no Franco xa só as toman os guiris.

miércoles, mayo 25, 2011

Principios éticos

Xa empezamos. A borracheira de poder derivada das eleccións do domingo pasado non se fixo esperar. Agora resulta que ao presidente da Xunta, segundo acaba de dicir no Parlamento, abóndalle cos principios éticos que lle deron os votos. Como se as urnas estivesen precisamente cheas de ética, estética e dietética. É case textualmente o que ven dicindo Berlusconi dende que deixou de ser un modesto vocalista de orquesta para converterse no novo duce italiano.
Alberto Núñez Feijóo quizais debería tentar de ofrecernos algo máis de proteína democrática e menos comida chatarra para os próximos tempos da nosa dificil dixestión política, económica e social. Polo visto, non precisa de "principios éticos e de supremacía moral". Abóndalle "cos principios éticos e a supremacía moral que" que lle dan "os galegos cos seus votos".
É bo saber todo isto cando está chovendo a que está chovendo cunha alta autoridade económica do seu goberno metida no trullo por unha zuíza de Lugo e unha reata de empresarios supostamente sen escrúpulos collidos coa man na masa de facer da Galicia dos nosos días a Sicilia máis trapanesa (da provincia de Trapani quero dicir). Algúns diciámolo hai case trinta anos e chamáronos tolos. Agora pásanos o que nos pasa. Só nos falta a lupara para sermos sicilianos (no mal sentido da palabra) con denomicación de orixe e, coa cantidade de ferreiros que aínda segue habendo nesta terra, non me extrañaría nada que xa ande alguén recortando os canos das escopetas. Veremos se daquela Feijóo segue pensando que lle sobran os principios éticos.

lunes, mayo 16, 2011

Viaxe á Sicilia Occidental (3): Castellammare del Golfo

Logo de pasear polas vilas de Salvatore Giuliano e Pepino Impastato (Montelepre e Cinisi, respectivamente), chegamos a Castellammare del Golfo, na costa noroccidental de Sicilia, unha cidade que paga a pena visitar e que está chea de lembranzas históricas e de connotacións contemporáneas.
Polo seu antigo, pero modernizado, porto saíron para América milleiros de sicilianos que foron buscar futuro nos Estados Unidos, en Arxentina e noutros lugares. Por el tamén entraron e saíron mercancías prohibidas coma heroína e a cocaína coas que traficaron distintas familias de Cosa Nostra, particularmente a de Gaetano Badalamenti. Castellammare del Golfo sempre foi, e aínda é, unha base importante das operacións internacionais da mafia siciliana, moi conectada cos negocios turbios e a delincuencia organizada desenvolvidos nos Estados Unidos.
Hoxe, porén, é unha cidade tranquila na que dá gusto perderse polo seu casco antigo e pasear sen rumbo polo porto, recentemente remodelado con obras nas que participaron intensamente contratistas ligados á mafia. Precisamente neste porto, case cos pés mollándose na auga, está un dos mellores restaurantes da contorna, La Cambusa. Bó lugar para comer peixe fresco e marisco, pero tamén algunha pasta.

sábado, mayo 14, 2011

Viaxe á Sicilia Occidental (2): Salvatore Giuliano

Na vila de Montelepre fican aínda algúns parentes e antigos amigos de Salvatore Giuliano que manteñen viva a memoria do inquietante personaxe siciliano que lle apretou as caravillas ás forzas da orde pública da Italia dos anos corenta. Mariana Giuliano, a irmá que acompañou o célebre bandido en parte das súas aventuras guerrilleiras e políticas, xa morreu e agora o seu fillo, Giuseppe Sciortino Giuliano –co que escribiu un lbro titulado Mio Fratello, Salvatore Giuliano (Arnone Editore, Palermo 1987)– rexenta en Montelepre un hotel-restaurante (Il Castello di Giuliano) e un museo instalado na casa natal do bandido.
A figura de Salvatore Giuliano está sendo de novo revisada por historiadores e mesmo por autoridades forenses e xudiciais. A partir de certas probas aportadas polo historiador Giuseppe Casarrubea, fillo dun comunista que foi asasinado en Partinico pola banda de Giuliano, o fiscal antimafia de Palermo, Antonio Ingroia, ordenou exhumar o cadáver que está enterrado no panteón familiar de Montelepre (fotografía do post anterior) para levar a cabo as correspondetes probas de ADN ante a sospeita de que pode que non sexa o corpo de Giuliano o que foi sepultado nese lugar cando se dixo que foi abatido polos Carabinieri en Castelvetrano (Trapani) o 5 de xullo de 1950.
A versión oficial aínda segue sendo que morreu nun batida efectuada por un grupo de carabinieri dirixidos polo capitán Antonio Perenze cando se atopaba oculto na casa do avogado de Castelvetrano Gregorio di Maria, recentemente falecido. De feito esta é a hipótes que manexou Francesco Rosi para facer a súa excelente película Salvatore Giuliano estrenada en 1961, e tamén aparece reflexada na novela de Mario Puzo Il Siciliano, que deu orixe a unha película homónima.
En realidade, nunca se escrareceron os lindeiros dunha personalidade tan inquietante como foi a de Salvatore Giuliano, un activista que se tirou ao monte cando matou a un carabiniere que lle quitou a mercancía que levaba ao lombo dun mulo para facer contrabando. Durante os dez anos que loitou dende as montañas da Sicilia Occidental mostrouse case simultaneamente como un vulgar bandido, como líder do independentismo siciliano e como un aplicadísimo compañeiro de viaxe do máis primario anticomunismo que fragaron na década dos corenta do pasado século as forzas aliadas dos Estados unidos e do Reino Unido, a mafia siciliana e a Democracia Cristiana italiana.
Nesta última dirección, Giuliano aparece mezclado na horrosa matanza de Portella della Ginestra, perpetrada o 1 de maio de 1947 nun lugar case paradisíaco que aínda hoxe extremece visitalo, preto de Corleone, cando se chega alí, como me pasou a min, nunha tardiña na que a montaña aparece totalmente cuberta pola néboa. Xuntáranse ali varios centos de campesiños da zona e obreiros chegados dende Palermo e outros lugares cos seus líderes políticos e sindicais para celebraren o recente trunfo electoral acadado en Italia polo chamado Blocco del Popolo, oficialmente Fronte Democratico Popolare per la libertà, la pace e il lavoro, unha coalición de esquerdas constituída o 28 de decemrbo de 1947 polo Partido Comunista Italiano e o Partido Socialista Italiano. De repente, foron atacados a tiros de metralleta co resultado de 11 mortos e 27 feridos. Entre os atacantes estaban Salvatore Giuliano e parte dos seus homes. Giuliano sostivo despois que nin el nin ninguén da súa banda disparou a matar senón que foron mafiosos de San Giuseppe de Jato os que efectuaron a matanza. El, segundo deixou dito por escrito, fora alí para secuestrar o líder comunista de Sicilia, Girolamo Li Causi, porque se consideraba traizoado por el no incumprimento de supostos pactos destinados a favorecer o independetismo siciliano.
De feito, Giuliano foi xefe co grado de coronel dun Esercito Volontario per l’Indipendenza della Sicilia (EVIS) e fundou un Movimento per l’Anessione della Sicilia alla Confederazione Americana (MASCA), que o levou a escribirlle unha carta ao presdente de Estados Unidos daquel tempo, Harry S. Truman, pedíndolle que convertise Sicilia nun Estado máis da USA. Todo isto acontecía cando xa era un personaxe internacional co que buscaban entrevistas xornalistas e publicacións de varias partes do mundo. Foi entrevistado, por exemplo, en maio de 1947, por Michael Stern, correspondente en Italia de True Magazine, que pasou unha semana con el nas montañas de Montelepre, acompañado por unha muller española. Stern fora capitán do Exército de Estados Unidos na Segunda Guerra Mundial e colaboraba coa CIA, que aínda se cahamaba daquela Office Strategy Services (OSS). Tamén o entrevistaron con gran éxito a xornalista sueca María Tecla Cyliakus ou os italianos Jacopo Rizza, Ivo Mondolesi e D’Ambrosio. Giuliano ata recibía cartas de admiración enviadas pola filla do ditador español, Carmencita Franco.

Que foi, en definitiva, Salvatore Giuliano? Un simple bandido? Un loitador pola independenza da súa terra? Un Robin Hood siciliano que tiraba dos ricos o que lle permitía favorecer os pobres? Un fascista? Unha vítima dos crimes de Estado cometidos pola Italia que estivo gobernada durante 50 anos pola Democracia Cristiana? Quizais unha mezcla de todo. En todo caso, un mito do que nin sequera se sabe con certeza se foi a el a quen mataron naquel verán de 1950. Hai quen di que foi levado en segredo aos Estados Unidos e que faleceu en Canadá hai pouco tempo. Se cadra se acaba sabendo o que pasou con el cando, no ano 2016, presciba o segredo oficial que tapa hoxe o seu caso.

viernes, mayo 13, 2011

Viaxe á Sicilia Occidental (1): Montelepre e Cinisi

Cinco de abril de 211, aterrizo en Punta Raisi (Palermo) no voo VY 6600 (Vueling) procedente de Bareclona ás 11,30 horas. Diríxome inmediatemnte ás oficinas de Budget para recoller o Fiat Punto que alugara previamente. A continuación, instálome no próximo Palm Beach Hotel de Cinici ( a dez quilómetros de distancia) para pasar a primeira noite. Comemos magnificamente nun restarurante que nos recomendan no hotel e, acto seguido, marcámoslle ao GPS a dirección de Montelepre, que está a vinte quilómetros. Como primeira visita quero coñecer o pobo onde naceu e desenvolveu principalmente a súa actividade o “bandido” Salvatore Giuliano, un auténtico mito siciliano que mestura a condición de rebelde independentista coa condición oficial de simple “fora da lei”.
A primeira sorpresa é que se trata dun pobo precioso á beira das montañas que no seu día abeiraron as actividades do famoso guerrilleiro. Fai calor. Case non hai ninguén pola rúa. Finalmente falo cun sobriño segundo de Giuliano, fillo de Giuseppe Scortino Giuliano, o home que segue empeñado en reivindicar a figura do seu antepasado e que agora é o único descendente seu capaz de contar cousas en primeira persoa de todo o que aconteceu co “bandido”. Como non teño tempo de agardar por el, prométolle repetir algún día a visita para falarmos con detalle.
Regresamos a Cinisi, agora mesmo unha mestura de aldea e vila turística atormentada pola folga de recollida de basuras que fai dalgunha das súas rúas unha especie de vertedoiro incontrolado de lixo que procura os piores cheiros. Na terraza do hotel, mirando unha das beiras do golfo de Castellammare, lémbrome de Pepìno Impastato, aquela vítima da mafia que foi asasinado no ano 1963. Pepino era el mesmo fillo  dun mafioso, pero home de esquerdas e consciente dos problemas do seu país, montou unha emisora de radio para denunciar as cacicadas da súa terra, entre outras a construccción do actual aeroporto de Palermo. Custoulle a vida. Mandárono matar os daquela capi da zona, a familia Badalamentí, que son precisamente os sicilianos que estabreceron os primeiros contactos co mundo do contraando e logo do narcotráfico galego. Os Badalamenti (no seu día protexidos por un inescrupoloso xuíz galego da Audiencia Nacional) caíron en desgraza dentro da mafia siciliana do célebre Totó Riina e remataron nos cárceres e nos negocios dos Estados Unidos.
Hoxe Cinisi é unha vila turística aparentemente tranquila na que conviven os restos da mafia cos habitantes que están comprometidos coa reivindicación da figura de Pepino Impastato. No momento de escribir eu estas liñas os primeiros están precisamente celebrando a figura histórica de Impastato, 48 anos despois do seu asasinato. Teño que volver por alí. Aínda que sexa só por comer algunha das naranxas que se poden apañar do chan paseando pola rúa principal da vila, o Corso Umberto, precisamente onde están a casa natal de Impastato (hoxe un centro cultural sobre a súa memoria) e, a cento passi, (célebre película sobre a súa figura) a casa que foi dos Badalamenti (embargada hai pouco tempo polas autoridades antimafia).


NB.–Un importante contratempo sucedido nos servidores de Blogger fixo desaparecer este post durante 24 horas e, con el, tamén foron dar á papeleira os comentarios presentados por algúns lectores, que agora eu non podo recuperar. Se alguén quere repetilos, serán recibidos con gran pracer. Excusen as molestias.