Se aprendesen de Lípari

Cada vez me resulta máis chocante o caso da Cidade da Cultura. Leo hoxe en El País a entrevista que lle fai Xulián Rodríguez ao flamante presidente desta megalópolis artificial, Xoán Manuel Urgoiti, e fico máis confundido que nunca. Confeso que ata agora eu non oíra falar deste Bill Gates doméstico, no que parece ser que Touriño depositou as súas mellores esperanzas para sacar adiante un poxecto que naceu marcado pola megalomanía fraguista e rematou atascado na incertidume do cambio político que prometeron –e aínda non cumpriron– os socialistas e os nacionalistas galegos.
Para empezar, son dos que nos mostramos sorprendidos e sumamente alarmados polo feito de que remate en mans privadas a importantísima inversión pública empregada en por a andar primeiro e reconducir logo o que, segundo uns, ía ser o mausoleo de Fraga e, segundo outros, a emulación galega do Guggenheim de Bilbao. A min resúltame curiosa e, dende logo, discutíbel, esta maneira de privatizar por parte dos actuais gobernantes de centro esquerda algo que foi concebido para ser de todos polo goberno de dereitas que caeu a tentación de pensar que somos un país que podía ter pozos de petróleo.
Non acabo, por outra parte, de ver claro a onde nos quere levar esta privatización. Hai que deixar realmente levarse polos tópicos para limitarse a dicir, como declara Urgoiti, que “a creación dunha fundación con maioría privada permite unha maior flexibilidade de movementos, sobre todo no que se refire a financiación e contratacións”. Estes homes do bussiness acostuman a expresárense sempre como se só tiveran na cabeza a idea de abaratar os custos do que sexa, especialmente a forza do traballo. Ao xenio contratado polo presidente da Xunta non se lle ocorre dicir que imos ter un novo Pórtico da Groria ou que Peter Eissemann vai pasar á historia como o novo Mestre Mateo, non. Todo o que ten que transmitirnos é que “o modelo de xestión será privado, e iso é o importante”. Mesmo os agnósticos e os ateos teremos que rezar para que Deus nos colla confesados.
Claro que, se un segue lendo a entrevista, percátese de que todo o que ten que dicir da crise económica actual este xenio do financismo privado é que “a pregunta do millón, para a que non teño resposta, é cando rematará isto”. Aclárolle ao lector que non se refire a cando rematará a Cidade da Cultura, que sen dubida tampouco o sabe, senón á crise económica.
Eu acabo de estar na illa italiana de Lípari, un dos poucos paraísos terrenais que aínda van quedado, e comprobei o moito que pode dar de si e o importante que é manter aberto un museo como o que hai alí, atendido a penas por unha ducia de persoas, con instalacións que custaron a enésima parte do que custa a Cidade da Cultura, miles de visitantes diarios e un labor científico e antropolóxico extraordinario. A Lípari só se chega en barco –miles de veleiros, iates e buques de pasaxeiros cada ano–, pero aínda así cada vez somos máis os cidadáns do mundo que saímos dalí admirados polo seu museo, entre outras cousas. Naomi Campwell e o presidente italiano, Giorgio Napolitano, entre outros, cando eu pasei pola illa. Claro que en Lípari non se molestaron en encargarlle un conxunto de edificios caros a ningunha figura mundial da arquitectura máis cara. Limitáronse a aproveitar o que deixaron na illa gregos, romanos, normandos, árabes e españois para facer o seu marabilloso Museo Archeologico Regionale Eoliano. Ai, se houbese en Galicia un coma aquel, non só nas grandes cidades senón ata en Ribadeo, poño por caso! Pero non, aquí andamos nas grandes obras que son as que empregan máis toneladas de cemento e deixan máis comisión. Que lles aproveite o mausoleo a Fraga, a Touriño e a Quintana. E a ver se vale para que a iniciativa privada arrapañe alguna ganancia máis.