Benigno López, Valedor do Pobo (castelán)

Pois si que empeza ben don Benigno! Como podería arrincar se tivera outro nome? Refírome a Benigno López González, flamante Valedor do Pobo. Do pobo que fala castelán debe ser, polo que nos vai dicindo nos xornais o ata hai pouco maxistrado da Sala do Contencioso-Administrativo do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia. Este home de soriso profidén vai camiño de converterse pronto no alto cargo público máis combustíbel que houbo en toda a autonomía galega.
Hai que recoñecerlle, porén, que don Benigno pertenece a ese tipo de personaxes que nos encantan aos xornalistas. Os que nos dan sempre un bo titular e a posibilidade de que escribindo ou falando sobre eles imos ter elevados índices de difusión. Que mellor podemos atopar para unha crónica rechamante que un xuíz que nos diga que pasa moito da xustiza? E haber hainos. Ou un famoso que proclama que está moi namorado da súa muller pero que non lle importaría partirlle a cara? Pois tamén os hai.
Salvando as distancias, é o que lle pasou a don Benigno –vaia nome tamén para un valedor do pobo que empeza metendo a pata– coas opinións que verteu –de verter, derramar, envorcar– na entrevista que lle concedeu a La Opinión e noutras declaracións que foron recollidas por La Voz de Galicia. Di don Benigno que a utilización do galego na Xustiza "se non se domina, pode ser perigosa", e que aos nenos "se se lles esixe uns niveis de materias como Matemáticas, Historia ou Literatura, o único que se estará logrando é que ese neno, ese mozo, logre adquirir unha animadversión fronte a un idioma". A ver, este home non foi elixido valedor do pobo mediante o apoio unánime dos tres grupos políticos do Parlamento? Quen chochea el ou os deputados do PP, PSOE e BNG?
Curiosamente, compañeiros seus da mexistratura definiron hai pouco a don Benigno como "unha persoa idónea para ocupar o cargo de valedor polo talante, habilidade e empeño na solución dos problemas". Coido que se expresaron mal. Se cadra quixeron dicir na creación de problemas porque, polo de agora, o único que fixo don Benigno foi crear un e ben gordo, mostrándose como un inimigo máis da normalización lingüística do galego, no pior dos casos, ou como un apoucadiño que non sabe moi ben do que fala. Agora terá que escoller el o que máis lle cumpra. Porque a CIG e A Mesa xa pediron a súa inmediata demisión. E os do BNG apoiar apoiárono de entrada, pero agora pagarían algo por non lle ter dado o voto. Supoño, ademais, que aos do PSOE o que lles cae non é a baba de alegría senón a cara de vergonza. Don Benigno, xa sabe, á próxima merenda só van invitalo os do PP. E que non sexan alcaldes porque con eles tamén foi pouco prudente o valedor do pobo (castelán). Dixo que hai que regular os salarios municipais, entre outras cousas, para que non creen alarma. E o seu salario, don Benito, que é o que crea? Sega así e avise por onde vai, para apartarme. Dame a min que vostede é dos que chocan contra todo o que se move.

Con Novoneira en Parada do Courel

O domingo fun ao Courel. Había moito tempo que non subía aos tesos cumes, e quería ver como está indo a desfeita das canteiras de pizarra que xa se converteron nun auténtico cancro que roe o corpo das terras que cantou Uxío Novoneira. Disto escribirei algo esta semana no semanario La Clave, e quizais tamén neste blog.
Pero agora apetéceme facelo sobre algo moito máis íntimo e emocionante. Na miña viaxe acompañáronme Cristina e Take Asaka, o xaponés do que lles falei a pasada fin de semana, Subimos a Parada do Caurel e visitamos a casa natal do mellor poeta contemporáneo de Galicia. Que marabilla e que emoción tan grande entrar por aquel portalón polo que tantas veces pasou Uxío camiño do mundo enteiro e sentarse no banco da porta, na cociña e na mesa na que escribíu parte dos seus mellores versos!
Por sorte, collemos a Uxío, o fillo do poeta, e á súa moza na casa e puidemos pasar un pedazo da tarde contemplando aquel templo da poesía e da humanidade que é a casa de Novoneira en Parada do Courel. Para maior alegría, Elba Rei, a viúva do poeta, chamounos dende Lugo mentres estabamos percorrendo o eido máis íntimo do gran escritor. A aldea é unha preciosidade que aínda non foi agredida polo cancro do ladrillo e do cemento, e deberían estar atentas as autoridades locais e autonómicas para que isto non aconteza nunca. Parada do Courel xa é un símbolo do mellor espírito galego e debería ser comprendido e respectado como tal por todos.
Para que a comunión fora completa, Uxío junior levounos ver a Federico García Cabezón, un médico que exerceu varios anos no concello de Folgoso do Courel e que se lle prendeu tanto o orazón nos tesos cumes que tén casa propia á beira do río Lor e pérdese entre os castiñeiros para pensar, sentir e ler. Ler sen parar. Cando chegamos onda el estaba lendo a John Berger e matinando quizais en facer algunha nova exposición de fotografía porque, ademais de médico, é un gran fotógrafo. Algún día debería animarse a documentar todo o que sabe dos courelaos. Que fai a TVG que non lle encarga un bo documental sobre este tema? Dentro de pouco xa non vivirán persoas cuxo testemuño é fundamental para entender estas terras luguesas.

Takekazu Asaka, embaixador da língua galega en Xapón

O meu amigo Take Asaka case sempre chega algo máis tarde cas anduriñas, pero cada ano visita Galicia polo menos unha vez. Nos ano 1975, 1976 e 1977 estivo en Madrid para estudiar español no Colexio Maior Santiago Apóstol, e xa daquela (en 1977) fixo a primeira visita a Compostela e outros sitios de Galicia, e mesmo parte de Asturias.
En 1989 volveu a Galicia co propósito de estudiar o galego e a súa cultura. Ata daquela xa se relacionara por carta con María do Carme Henríquez Salido e con Xaime Illa Couto, que o foron introducindo no coñecemento da lingua, a cultura e a literatura galegas. Dende entón, só deixou de vir a Galicia no ano 2004, por unha operación de fígado á que foi sometido.
Este ano chegou o 25 de xullo, a tempo de ver a manifestación do Día da Patria e o resto das celebracións dese día. Estará por Galicia ata o 13 de agosto vendo os amigos, viaxando e afondando nos seus coñecementos galeguistas. Take fala o galego con soltura e é autor de varios libros en xaponés sobre cuestións da língua galega. Gramática do galego moderno, con prólogo de Xosé Luís Regueira (Tokio 1993), Conversación en galego, prólogo de Manuel González (Tokio 1998), As línguas na península ibérica, prólogo de Antón Santamarina (Tokio 2005), entre outros. Agora está traballando cun equipo do Centro Superior de Investigacións Científicas de Xapón nun proxecto concebido para estudiar o sistema verbal das catro línguas de España. Takekazu Asaka é profesor de Filoloxía Románica na Universidade Tsudajuku de Tokio.
Síntome feliz de recibilo na miña casa de O Instrumento, na que el tamén está a gusto con Cristina e con Ana. E cos meus cans Mara e Oki e os gatos Bianca e Forito. Por desgraza, Lucas, o pastor alemán que lle quería moito a Take, morreu hai nove meses e esta vez non puido recibilo.

Sarkozy, Qaddafi e a enerxía nuclear

Meu amigo Remi Parmentier mandoume un emilio alertándome sobre o que pode acabar pasando co reactor nuclear que lle colocou o presidente francés Nicolas Sarkozy ao coronel que goberna Libia con man de ferro, Muammar Qaddafi. Precisamente mentres os galegos andabamos entretidos cos fogos e coa ofrenda do Apóstolo, uns, e co Día da Patria, outros, o 25 de xullo, os premieres francés e libio firmaron moi ceremoniosamente varios acordos no pazo de Bab Azizia de Trípoli.
Pouco antes, o guía da revolución libia accedera finalmente a liberar as cinco enfermeiras búlgaras e o médico palestino que foron condeados a morte despois de seren acusados de contaxiar o Sida a 32 nenos que morreron a consecuencia desta terríbel enfermidade. Importa pouco agora discutir se pesou máis na extensión da epidemia a neglixencia do citado persoal sanitario, que prestaba servizos nun hospital de Trípoli, ou a falta de hixiene que aínda hai nos centros sanitarios do país de Qaddafi. A pena capital foilles confirmada por todas as instancias xudiciais do país e só podía salvarlles a vida o coronelísimo.
Días antes de facelo, a muller do presidente francés, Cecilia Sarkozy, de orixe español xa que é neta do compositor Albéniz e parenta do actual alcalde de Madrid, Alberto Ruíz-Gallardón, viaxou a Trípoli protagonizando un acto de diplomacia paralela que dá toda a impresión de que non foi máis ca unha mise en scène interesada do que xa estaba pasando en realidade. Horas despois, os condeados a morte voaban libres a Belgrado.
E que estaba pasando en realidade? Pois que Francia lle vendeu a Libia un reactor nuclear oficialmente destinado a alimentar unha central desalinizadora de auga do mar. Quere isto dicir que Qaddafi lle puxo prezo a salvar as vidas das seis persoas que foran antes condeadas a morte polo seu rexime? Se cadra o goberno francés esixía esa salvación para lavar a cara dunha venda de tecnoloxía estratéxica e conflitiva? Peut-être, que quere dicir quizais. Dende logo, xa gobernos anteriores de Francia acabaron na picota da opinión pública internacional por venderlle tecnoloxía nuclear a países conflitivos como Irán e Irak. Corinne Lepage, que foi ministra de Medio Ambiente no goberno Juppé-Chirac, acaba de preguntarse no seu blog "se é raznábel recicidivar e venderlle a un país tan pouco seguro como Libia un reactor nuclear, mesmo se é civil". E non é preciso que nos refiramos ao atentado de Lockerbie, por exemplo.
Alén disto, esta páxina dos affaires –nunca mellor utilizada a palabra– franceses ponnos enriba da mesa outra vez a polémica do nuclear aínda que sexa teoricamente para usos civís. A grandeur de Francia os seus gobernos parecen empeñados en conservala tamén utilizando cada vez máis esta enerxía extremadamente perigosa. Pero, ademais, aplicala no país de Gaddafi? Un lector de Corinne Lepage deixou no seu blog este comentario que non me parece desacertado: "Financiar unha central nuclear para desalinizar auga do mar nun país con menos de cinco millóns de habitantes e cuxo nivel de vida é relativamente baixo (malia a renda do petróleo) parece algo caprichoso".
O que non sei é como fai a dixestión de todo isto Bernard Kouchner, ministro de Asuntos Exteriores e Europeos de Sarkozy, fundador de Médicos do Mundo e home de esquerdas polo menos ata hai pouco tempo. A xulgar polas fotos que se distribuíron das ceremonias do 25 de xullo en Trípoli, atópase a gusto no seu novo papel nun goberno de dereitas que lle dá tecnoloxía nuclear ao "revolucionario" Qaddafi. E os cercanos xudeos de Israel que estarán pensando?

Quen quere traer kale borroka a Santiago?

A noite dos fogos do Apóstolo ceei cun nutrido grupo de amigos no novo restaurante que abríu Agustín, o do 42, na rúa do Medio. Excelente lugar, por certo, e magnífico mirador sobre unha das partes máis fermosas da cidade.
Cando me dirixín a este restaurante pasaba das dez da noite e estaban os rapaces da AMI e doutras tendencias independentistas na praziña que está á beira do comenzo da rúa de San Pedro. Escoitaban o rock duro que interpretaba un grupiño de músicos subidos á plataforma dunha furgoneta, e non había no sitio máis síntomas de incivilidade que os ouriños vertidos nun dos accesos á rúa do Home, que me obrigaron a apretar o nariz coa man para non resultar asfixiado polo amoníaco que emanaban as pedras.
Pasámolo ben, vimos como quen di as costas dos fogos apostólicos e, cando voltabamos de cear, camiño das Praterías, para continuar a noite máis celebrada de Compostela, os independentistas despareceran da praciña. Alguén nos informou de que a Policía Nacional acababa de mallar neles a paus. A un amigo alguén lle contou que lle escoitou a un uniformado contar a fazaña con estas palabras: "Démoslles no lombo todo o que quixemos. Deixámolos quentes para unha temporada".
Logo empezaron a chegarme informacións de que, unha vez maís e arredor das festas do Apóstolo e da celebración do Día da Patria, as forzas de seguridade do Estado mostráronse excesivamente contundentes no manexo da porra e da punta da bota. A fotografía que reproduzo aquí, tomada dunha web próxima aos afectados, resulta abondo elocuente. Líbreme Deus de comulgar coas rodas de muíño coas que pretenden moer o millo galego a maior parte destes independentistas, pero non podo menos que poñerme á mesma distancia dos que moeron os seus corpos mozos coas porras e coas punteiras das botas. Por este camiño o que se fai é sementar kale borroka.

25 de Xullo, máis xente que nunca

Houbo máis xente que nunca na celebración deste ano do Día da Patria Galega, que xirou sobre a idea de que o BNG é a forza que fai país. Por primeira vez na historia desta manifestación, houbo alcaldesas que subiron ao podio da praza da Quintana, algo que quixo salientar o actual líder dos nacionalistas galegos.
O que non houbo a penas é puños en alto. O vello saúdo comunista caeu en desuso atá para a inmensa maioría dos militantes da UPG. Entre os que estaban na tribuna, só cinco ergueron o puño, Francisco Rodríguez, Beiras e a secretaria xeral de Galiza Nova, Iria Aboi, entre eles. Os discursos, politicamenmte corretos e de circunstancia. Iria Aboi repetíu varias veces que o amor move montañas, e algúns saímos do noso erro. Pensabamos que eran a fe e, sobre todo, as escavadoras os que as movían. Debe ser que o tal love foi contratado por ACS.

Sempre Beiras

A Xosé Manuel Beiras dalle igual que non lle fagan moito caso. El sempre vai de nunca máis a máis alá, título do libro que lle acaba de publicar o Grupo Correo Gallego e que foi distribuído o 25 de xullo polo xornal Galicia Hoxe. Por certo, para facerme con el, ás once da mañá, tiven que ir a catro quioscos porque nos tres primeiros xa se esgotaran os exemprares.
Beiras participou dende a primeira fila da manifestación e do mitin da parza da Quintana, que o 25 de xullo tamén foi de Quintana. Parecía un caribeño da costa atántica auténtico coa súa brancura inmaculada e o seu porte de señorito da Reboraina. Poucos políticos e demais persoas públicas galegas lograron nunca lucir coma el.
Os da Nikon estivemos sempre ao quite a ver se se producía a instantánea do día: un posíbel abrazo do oso ou algo así co vicepresideente da Xunta, pero polo menos eu quedeime coas ganas. Ao comenzar a marcha, fronte á Porta Faxeira, houbo un momento no que pareceu que se ía dar o caso. Anxo Quintana desprazouse tres ou catro metros para falar con Beiras, pero non houbo abrazo de oso nin sequera de donicela. Mesmo os dous déronnos as costas cando empezamos a chuzar no botón. A min deume a impresión de que ningún deles, sobre todo Beiras, querían que houbera retrato de familia que volve á casa por Nadal. Coma sempre, Xosé Manuel Beiras gardou xenio e gardou figura.

O BNG cebra

Que os do BNG son xente que anda á moda e algo evidente. Da maneira de vestir, sempre elegante, orixinal e rechamante de Beiras os que agora agarran a tixola polo mango e o mango tamén van máis de Zara, pero tamén se ve que coidan moito o seu loock. Non hai máis que ver a Quintana que ata se quixo diferenciar no do Audi, e elixíu de coche oficial o estilizado C6 co que a marca Citröen sucedeu o histórico tiburón, un coche que lle gustaba moito ao meu amigo Alexandro Finisterre, o inventor do futbolín.
Na manifa do 25 de xullo –xa case ninguén di Día da Patria–, como acostuma pasarlles a algunhas mulleres nas bodas, iso de ir á última moda fixo que coincidiran na vestimenta varios persoeiros. A camisa a raias disparatadamente grosas que levaba Quintana parecía que se clonaba nas que vestían o conselleiro de Industria, Fernando Blanco, e o delegado provincial na Coruña deste departamento, Xosé Luís Barcia. Se non fora porque xa case todos tiramos as fotos con enfoque automático, aínda lles íamos agradecer este estilo cebra de poñer a camisa. Sempre nos podía servir para facilitarnos a toma de foco aos que imos perdendo a vista.
Esta tendencia víuse tan marcada hoxe que ata Xurxo Lobato, que agora parece reconvertido en fotógrafo de cámara dos nacionalistas, tamén levaba unha camisa a raias que, se non fora pola verticalidade do estampado, podía parecer que lla comprara a un deses dous presos que se fugaron do cárcere de Ourense. Anda que, se caeran no chan os que levaban estas camisas, a xente ía pasar por riba deles pensando que eran o paso de cebra.
A min todo isto, que queren que lles diga? Pois que boto de menos a Beiras mostrando a súa fogosidade coa súa roupa e os seus sombreiros brancos coma os vestidos de María Kodama e caribeños coma os sacos de García Márquez. Po certo, o señorito da Reboraina volveu a tirar da pancarta este ano dende a Alameda á praza da Quintana e, como non?, vestido á súa maneira. A el non lle fai falta estilista. Chégalle con Aurichu.

Alvite, alma larga

Gustoume a presentación que lle fixemos onte ao libro de Xosé Luís Alvite Almas del nuevo largo. E, polo que puiden aprezar, tamén lle gustou moito ao varios centos de persoas que asistiron á kermesse que tivo lugar no Dado-Dadá. Entre outros, a Xosé Antón Ponte Far, que me dixo que había que mudar o estilo de presentación dos libros cara a este tipo de manifestacións. Ou a Alfredo Conde e a Acisclo Manzano, que igualmente pasárono ben na velada.
Para os que non a coñecían, foi unha agradábel sorpresa a actuación da espléndida Nora Jones galega, Belén Xestal que interpretou magníficamente varios temas jazzísticos co seu excelente grupo musical. De Lorenzo Díaz e de Alvite que lles vou dicir? Que estiveron á altura que agardamos deles, que xa é o nivel dos xenios. Lamentabelmente non podo reproducir citas textuais do que dixeron. Eu tamén era cooficiante e non podía estar na misa e repicando. Cmo o que eu dixen do autor levábao escrito, pódollelo reproducir e aquí vai a continuación. Que lles sexa leve a lectura.

José Luis Alvite Almas del nueve largo Hoxe Alvite seguramente non aprende hebreo, pero Katia, a súa bahiana discípula de Jorge Amado, a que bailaba a samba coa Gabriela Cravo e Canela, aínda ha tirar de nós para o medio da pista, e que alguén garde a porta. Non vaia ser que a Teddy Mancuso lle volvan a disparar ao veren que non lle colle o rostro na faciana. Que o disk-jocquey non poña música latina. Estamos en New Orleans e imos disfrutar dela antes de que Busch volva a inundala. Ou será en Boston onde nos atopamos? Coido que Brenda Miles anda por aquí e pode que leve algún revólver escondido na súa roupa interior, pero cómpre que non nos asustemos. Alvite lévase ben con ela e ha saber aplacala. O caso é que estamos aquí para celebrar, esta vez si que usei ben este verbo, a chegada dun gran libro. Almas del nueve largo é unha mostra máis, e xa van moitas, de que Xosé Luís Alvite xa ten gañada a gloria de incribir o seu nome –por certo, engarzado nunha boa saga de xornalistas brillantes– na literatura galega contemporánea. Aínda que non escriba na lingua de Castelao e o faga só nunha das dúas de Rosalía, que tamén é a de Cela, de Torrente Ballester, de Camba e de Fernández Florez, a moi abondantísima obra deste rapaz teimudo e tan noitarego como os vagalumes, aqueles marabillosos bichiños luminosos que xa case non se ven porque o ladrillo e o cemento están expulsándoos da natureza, e que na miña terra aínda lles chamamos vellas facendo nas papas, a escrita deste Bukowski mellorado, verán vostedes como pronto ha ser obxecto de teses universitarias. Ou tan despistadas andan as aulas das nosas universidades? Non vaia ser que lle pase como lles pasou a Cela e a Torrente, que tiveron que ocuparse deles en Harvard ou en Atlanta antes de que se decidiran a facelo en Santiago ou na Coruña. En calquera caso, coido que este proceso hase acelerar coa aparición deste libro. Un autor que é capaz de retratar maxistralmente a vicepresidenta do Goberno de España, entre outros e outras (tomen nota, pasei pola alfándega do política e ás veces estupidamente correcto), un autor asi, repito, poderá morrer novo e sen honoris causae, pero non se preocupen os seus herdeiros, que o seu parente ha pasar á historia. Verán como esta vez fago ben de profeta. No de pasar á historia e non no de que Alvite morra novo, que xa non o é e ha morrer de vello. De calquera xeito, Alvite é dos que nunca se chaman a engano porque tén moi claro que hai que aceptar que a felicidade consiste en non trazármonos grandes obxetivos na vida. Como di el, cada quen é moi libre de facer valer a súa moral e a súa hixiene. Os tipos coma el, e a min gustaríame pertenecer ao seu fenotipo, só estamos vivos para evitar que nos chegue toda a chuva ao chan. Parecemos homes rudos e sen sentimentos, pero a máis de un de nós víronlle quitarse a orquídea da solapa para que non lla ferisen dun disparo. Xosé Luís Alvite é deses. Tiraríase de cabeza nunha poza para que non pasaran os coches por riba dunha camelia abandonada. Como el mesmo nos indica no limiar do libro que presentamos, na primavera de 1998 levaba dous anos e medio escribindo un par de columnas semanais para un xornal no que alguén pretendera ligarlle as trompas aos seus soños. Despois de vintecinco anos de xornalismo atopábase cobrando 18.000 pesetas ao mes. Joder, exclamou, era o mínimo que calquera poeta gastaba en limparlle os vómitos á fame! Xa daquela rondaba pola cabeza do noso autor a idea de escribir Almas del nueve largo. E rematou escribindo e publicando este libro, non sen pasar antes por períodos nos que soñaba que un xuíz lle precintaba os petos e un mendigo lle embargaba as mans. Soubo, porén, manter acendida a chama literaria dos seus asuntos, como di el, porque a un idioma nada lle fai tanto dano como o silencio e, meses despois, abríronselle as portas do hoxe tristemente desaparecido Diario 16, primeiro, e de Carlos Herrera, La Razón, La Opinión e Faro de Vigo máis tarde. Hoxe é, para min sen dúbida, o mellor e máis auténtico columnista galego aínda que escriba na lingua de Cervantes, tamén galego a fin de contas. E aquí o temos. Neste libro e nos seus artigos de case todos os días. Conserva –tamén como di el– os hábitos, os vicios e os desencantos de cando as cousas lle foron mal porque sabe que o éxito non é maís ca o prezo que hai que pagar pola sorte de tirar partido dos fracasos. Por moi escura que sexa a noite, Alvite sabe ver as estrelas reflectidas no capó do coche co que percorre a soas de madrugada as rúas dunha cidade na que a xente esperta do seus soños por culpa de meterse na cama. Esa é a súa filosofía existencial que el tan ben domina no ambiente do Savoy, un club nocturno no que aos perdedores, como tamén nos di o autor, só lles corre a relativa presa de volver á casa a tempo de dar os bos días aos seus cadáveres. A mezcla esa aleatoria de esperanza e cinismo sen a que moitos, Ernie Loquasto, entre outros, xa non poderiamos vivir. En fin, que a Xosé Luís Alvite xa o temos dentro da nómina dos grandes articulistas. Con Francisco Umbral, con Raúl del Pozo, con Antonio Burgos, con Manuel Vicent, Maruja Torres… Coma Pérez Reverte, aínda que sei que algúns vanme revirar o ollo ao escoitar este nome. Con aquel inimitábel e desaparecido Robert Escarpit que escribía na primeira páxina de Le Monde. Se me deixan autocopiarme, direilles, como digo no epílogo de Almas del nueve largo, que se nacera en Nova York, en Washington ou en Los Angeles, Alvite tería columna con capitel en calquera templo do xornalismo norteamericano. Aquí, porén, nunca poderá ser coma Suso de Toro, autor de cabeceira de Zapatero. Nin seguramente o lerán moito Rajoy, Quintana, Acebes, Carod Rovira ou Baltasar Garzón. Se cadra o le algo Xosé Manuel Beiras, que tamén anda estrenando hoxe un libro. Alvite non é autor que corra só polo carril politicamente correto. Gústalle, felizmente coma moitos outros, andar por libre e sabe ben que o que a el lle causa inquietude e insomnio, a outros prodúcelles suculentos dereitos de autor. O meu aplauso, amigo.

Hoxe preséntase en Santiago o novo libro de Alvite

O autor de Almas del nueve largo, Xosé Luís Alvite, o escritor e sociólogo Lorenzo Díaz, o editor Alexandro Diéguez e o que lles escribe dende este blog, estaremos hoxe, ás 21:30 horas, no pub Dado-Dadá de Santiago (rúa Alfredo Brañas, 19) para facer a presentación do máis recente libro do escritor galego que vai camiño de converterse no noso Charles Bukowski particular e mellorado. Será un pracer velos.

Del Olmo, os Príncipes e a revista El Jueves

Chuzar sobre cada unha das follas do documento para ver o auto ditado polo xuíz Del Olmo contra El Jueves.

O xuíz da Audiencia Nacional Juan del Olmo, que xa estivo a piques de dar a volta ao "ruedo" e cortar dúas orellas e rabo cando lle tocou torear partes importantes do proceso conseguinte ao atentado do 11M, acaba de asegurar para si mesmo o número 1 da inmediata actualidade española ordenando secuestrar a última edición da revista El Jueves por publicar na portada unha caricatura dos príncipes Felipe e Leticia de Borbón, na que aparecen facendo algo que todos facemos cando podemos –algúns cada vez menos– e que moitas veces dá como resultado que aumente o censo de poboación.
Supón o togado que a publicación, emblemática dentro do humor español dende hai varias décadas, inxuriou ao sucesor da Coroa e considera "denigrantes" as imaxes que aparecen na primeira páxina de El Jueves. A min, que me tocou vivir épocas do franquismo e da transición nas que o secuestro e persecución diversa de revistas e xornais era algo co que case había que tomar a parva –os que daquela traballabamos en Interviú sabemos moito disto–, a noticia que acaba de desencadear o xuíz Del Olmo non me acaba de entrar no maxín. Tan mal andamos para que se poda considerar "claramente denigrante e obxectivamente infamanate" pintar a parella principal facendo algo que sen dúbida fixeron máis dunha vez, na súa intimidade, claro está? O que é infamante e denigrante? Botar un caliqueño? Habería, logo, que prendernos a todos e non colleriamos nos cárceres. Ou eo escribir no "bocadillo" caricaturesco do Príncipe que o que está a facer vai ser o máis parecido a traballar de todo o que fixo na súa vida, por aquilo dos 2.500 euros por neno?
Este país de países que aínda lle chama alguén España debería ter outros problemas máis importantes a resolver. Erguer outra vez a estaca do secuestro de publicacións é como se de pronto espertaran algunhas pantasmas do pasado. Non abondaría con someter aos tribunais de forma ordinaria a quen puidera supoñerse que cometeu delicto co que se publicou en El Jueves? E aínda hai algo que me preocupa máis. O Julgado Central de Instrucción número 5 da Audiencia Nacional, que rexenta o xuíz Del Olmo, non se conformou con ordear o secuestro da publicación. Tamén lle esixíu ao director da revista satírica que identifique os autores da caricatura. E todo isto, según indicou o fiscal actuante neste caso, Miguel Ángel Carballo, a instancias da Fiscalía Xeral do Estado que, como se sabe, está gobernada polo galego Cándido Conde-Pumpido. Estamos bos! Calquera día haberá quen mande prender a Alfred Nobel porque inventou a pólvora e agora con ela está machacando Bush os pobres habitantes de Bagdad, e os pobres bagdadeños devolvéndolla ao vaqueiro nortemaericano.

Uvas (podres) na solaina

Lendo a Alfredo Conde en El Correo Gallego, xinmasia intelectual que acostumo practicar case a diario, entérome de que é bo para a saúde mental ler o blog de Marcos Valcárcel, As uvas na solaina. Entro, pois, nel e, con algo de retraso, esbaro sobre determinadas apreciacións que fan acerca dun comentario que asinei nestas páxinas hai poucas semanas referíndome á entrada do empresario Xacinto Rei no accionariado do xornal A Nosa Terra.
Un tal a.p.-c., por exemplo, calificouno de "demoledor", e Xosé M. González di que é "radicalmente persoal" e que me converte en "voceiro de suspicaces con causa". Evidentemente, os dous levan razón, polo menos en parte. Meus queridos foreiros de Marcos Valcárcel, eu sonlles radicamente persoal. Así que acertaron. Só fodería que fose superficialmente colectivo, vaia! O de demoledor déixoo para os bulldozeres das constructoras, e o de ser voceiro de suspicaces con causa ou se ela, que queren que lles diga? Pois que á miña voz abóndalle con expresarse no meu propio nome. Non preciso "vocear" a ninguén nin a ninguén lle fai falta o meu "voceirismo".
Sobre o que opina de min un tal Anónimo en asuvasnasolaina.blogspot.com quero facerlle algún comentario. Di que o que eu escribín lle parece "xustificativo" da miña opinión e, como se fora a luz que tirou a Saulo do cabalo, aporta esta explicación: "Hai moitos anos que lle oín (sic) que el se vendería encantado como xornalista se encontrase quen o comprara. Ou sexa, que non se entende moito esta diatriba, ademais chea de tópicos rancios ("Nada de nacionalista, que son moi viaxado")".
En primeiro lugar, anónimo comedor das uvas solaineiras de Marcos Valcárcel, vostede para atribuírme unha manifestación tan contundente non debería esconderse na testemuña anónima, é dicir na intestemuña. Compriríalle ter o valor de dar fe a cara descuberta. Ata tería que ser vostede máis concreto e apuntar cando e onde me escoitou a min dicir tal cousa. Teño que engardirlle, ademais, que me deixou algo celoso de Valcárcel. Home, asignarme unha expresión de ideas tan discutíbel, ademais de facelo con nome e apelidos, ben o puido facer vostede no meu blog, de momento moitísimo menos proteico que asuvasnasolaina, e así axudaría a que me subiran algo as visitas, que boa falta me fai. Alégrome, polo demais, de que lle prestara esa cuota de pantalla ao escritor ourensán, aínda que esta práctica contradiga algo o vello saber de que os cans poucas veces comen carne de can.
De calquera maneira e independentemente de se me escoitou dicir iso ou non, son tan capaz de admitir que podía dicilo que ata podo repetilo agora, ou vostede non vendería o seu traballo polo prezo que lle deixaran marcar? Alén de todo, non é iso o que estamos a facer os asalariados mes a mes e, por certo, a prezos que non nos deixan poñer a nós? Ademais, meu anónimo comedor de uvas solaineiras, ou non é vostede galego ou eu ás veces exprésome mal e non logro que me entendan a retranca. Un pode dicir tranquilamente que se vende polo que nunca lle van pagar ou que vai comprar o castelo de Drácula, que por certo xa foi mercado, e quere iso dicir que é un "vendido", que é o que vostede parece insinuar, ou que é máis rico ca Bill Gates? Dáme a impresión de que vostede non é dos que entenden ben as cousas. Haberá que repetirllas.
Pero aínda hai outro comunicante de Valcárcel –vai ter que poñerme en nómina para que suba o seu contador de visitas– que tamén se ocupa da miña humilde figura. Di un tal Leituga que supón que eu podía estar pensando "nun despido cunha boa indemnización, previa á xubilación". Este si que ou é parvo ou aínda entende menos e moito peor as cousas que o anterior Anónimo. A ver, alma cándida, como vou eu aspirar a unha boa indeminización por despido nunha empresa na que non chego a catro anos de antigüidade e na que cobro menos dunha cuarta parte do que me pagaron na maior parte do exercicio da miña profesión? Ademais, quen lle dixo a vostede que eu quería facerlles tal falcatruada aos meus actuais empregadores que son, antes que empregadores e moi por riba diso, amigos e compañeiros meus? Algúns dos que me coñecen din que acostumo ser moi vehemente, pero deben estar equivocados porque aínda non lle chamei a vostede máis que parvo. Direille algo en francés porque sei que tampouco me vai entender: Laissez vous de faire des conneries, putain!
Para terminar e como vexo que entre a miña impericia para expresarme rentranqueiramente e a dificultade dalgúns para entenderme cando falo en solfa poderían producir un para min indesexábel diálogo de xordos, comunícolle aos meus lectores que tomo a determinación de retirar do meu blog o comentario que motivou esta diatriba e que se titulaba El trepa y la nación. Fóra con el! E aproveito para pedir desculpas ás persoas de ben que puideron molestarse con todos o algún dos criterios que se expoñían nel. Fiat pax in virtute tua.

Nota bene: Ah, iso de xulibarme que o vaian quitando da cabeza os comedores de uvas solaineiras. Os vellos rockeiros podemos morrer, pero non nos xubilamos nunca.

O outro Reboiras

Aínda debo ser ben analfabeto porque non teño a menor idea de quen é Ramón Reboiras. Pensaba, ata agora, que só había un. O Moncho Reboiras nacionalista, militante da UPG, que matou a Policía, en Ferrol, en agosto de 1975.
Pero acabo de descubrir nas páxinas galegas de El País que hai, polo menos, outro Ramón Reboiras. O que hoxe publica un magnífico artículo titulado Cuando fuimos hippies. Paga moito a pena facerlle unha visita.

Alvite dispara con armas del nueve largo

Alexandro Diéguez é un amigo de Vilaxoán que, a parte da súa maneira de gañar o pan de cada día mediante o exercicio laborioso da súa profesión, cultiva fundamentalmente dúas paixóns: navegar e publicar libros. O primeiro faino a bordo do seu veleiro Adaxe, que pronto vai ser susbtituído por outro barco máis grande que continuará a saga desta onomástica. O de agora, que non lembro a que xeneración adáxica pertenece, está atracado nun porto de Turquía e Alexandro facerá con el unha nova travesía que comenza a finais deste mes. Teño navegado nel varias veces e non sabe este capitán Nemo arousán canta envexa me dá velo partir sen min cando inicia estas viaxes.
A outra paixón, a dos libros, practícaa coa súa editora Ézaro Ediciones coa que, case sen darse conta, xa leva publicadas novelas de Xavier Alcalá, Xosé Manuel Otero Lastres, María Lameiras, J.M. Amilibia, Noé Martínez, etc. Un dos seus autores predilectos é o meu amigo Xosé Luís Alvite, ese espléndido tropista que cada mañá alimenta o meu espírito cos seus artigos que aparecen en Faro de Vigo, La Opinión ou La Razón ou coa auténtica voz de trovador inesgotábel que lle presta ao programa de Carlos Herrera en Onda Cero.
Alvite é demasié. Foi capaz de retratar á vicepresidenta do Goberno que preside Zapatero con estas palabras: "María Teresa Fernández de la Vega tiene una vacilante feminidad de mujer en cuya deshidratación van apareciendo, como marroquinería, los rasgos de Clint Eastwoood". Canto pagaría un escritor norteamericano por escribir así se quixera superar a Bukowski ou a Tom Wolfe? Pois a cita que acabo de facer corresponde ao novo libro de Alvite que publicou recentemente Ediciones Ézaro, Almas del nueve largo. Vén sendo unha segunda parte de Historias del Savoy, libro que tamén lle publicou Díeguez na mesma editorial, e será presentado en Santiago o próximo lus, 23 de xullo, no decurso dunha kermesse que vai ter lugar no pub Dadó-Dadá (rúa Alfredo Brañas, 19) ás 21,30 horas.
Tócame cooficiar a misa de presentación co tamén amigo Lorenzo Díaz, outro monstruo das ondas e dos libros coma Alvite, pero el será un magnificente cardeal a carón do que eu non vou ser máis ca un humilde sacristán de Coimbra que lle roube o aceite da lámpada.
En fin, que Diéguez xa é o meu editor de cabeceira e Alvite o autor. Aínda que só sexa por Historias del Savoy e Armas del nueve largo. Ou pola magnífica reedición fascicular que fixo Ézaro do libro de Álvaro Cunqueiro e Xosé María Castroviejo, con epílogo de Emilio Álvarez Blázquez e ilustracións do catalán E.C. Ricart, Teatro venatorio y coquinario gallego, que foi publicado en Vigo por Ediciones Monterrey no ano 1958.

Pepe Castro

Falaba eu o martes de que As Encrobas non se rinden e aludía ás excelentes fotos que publicou La Voz de Galicia cando ocorreu, hai tres décadas, a famosa guerra dos labregos daquela bisbarra contra a instalación da central térmica de Meirama, que aínda agora segue creando serios problemas. Un lector amábel e informado, alcumado Mourullo, rapidamente me tirou a duda sobre quen é o autor de tales fotos. Xosé Castro, un auténtico Manuel Ferrol ou Xosé Suárez da nosa época ao que quizais aínda lle debemos unha parte do recoñecemento profesional do que é merecedor.
No xornal coruñés no que segue traballando Pepe Castro pódese ver actualmente unha serie de quince fotografías tomadas por el durante un dos enfrontamentos que mantiveron os habitantes das Encrobas coa Garda Civil naqueles días terríbeis de loita campesiña. Paga a pena velas. Entre elas, a que eu dicía o outro día que deu a volta ao mundo e que recolle o momento no que unha aguerrida muller do lugar lle arrea un paraguazo a un picoleto armado de mosquetón. A instantánea é digna do mellor neorrealismo italiano. A muller, con mantelo a cadros, espeluxada. E tres gardas civís de tripa gorda e man oblonda. Podía parecer un fotograma sacado do neorrealismo de Francesco de Robertis ou dalgún chef-d'oeuvre do cinéma vérité. Pero Pepe Castro non facía as fotos para parecerse a nada nin a ninguén. Disparaba a Nikon contra todo o que se movía, que segue sendo a mellor maneira de ser un bo fotógrafo. Algún día as súas fotos terán que estar no Museo do Pobo Galego. As de outros máis orgullosos ca el que segan agardando pola Cidade da Cultura. Con algo haberá que encher ese disparatado monumento á grandilocuencia.

As Encrobas non se rinden

Teñen mérito os veciños de As Encrobas. Cando se construíu a central térmica de Meirama, hai case trinta anos, souberon significarse como os campesiños máis rebeldes de Galicia. O falecido cura Moncho Valcarce, unha especie de Che Guevara católico daquela época, escribíu con eles parte das páxinas máis heroicas da protesta cidadá galega que, xunto coa oposición mostrada tamén daquela contra contra unha proxectada instalación de central nuclear en Xove (Lugo), xa forma parte da nosa historia recente.
Como fixeran os labregos de Castrelo de Miño (Ourense) ao mediar a década dos sesenta, opoñéndose sen éxito a que Fenosa lles asulagara as ricas terras que viñan labrando de xeneración en xeneración, os das Encrobas ergueron a fouce da insumisión contra unha das dúas centrais térmicas –a outra é a de As Pontes– que máis contaminaron e aínda seguen contaminando a atmósfera e a paisaxe galegas. Os que vivimos aqueles días, nos que comenzaba a despuntar como sensíbel e gran escritor e xornalista Manoliño Rivas –daquela chamabamoslle así–, sabemos ben da fortaleza humana e solidaria daqueles homes e mulleres do concello de Cerceda que mesmo poñían a súa vida en perigo diante da represión da que os facían obxecto unhas forzas públicas que aínda eran franquistas en todos os seus comportamentos. Quen non garda na súa retina a imaxe daquela muller que erguía o paraugas contra a culata do mosquetón que esgrimía contra ela un garda civil tocado de tricornio e capa verde? A foto que lle fixo non me acordo quen –coido que foi un fotógrafo de La Voz de Galicia– rematou por dar a volta o mundo e aínda hoxe constitúe unha das iconas máis representativas da historia social galega.
A min o das Encrobas lembrábame moito o que pasara en Castrelo de Miño, algo que tamén me tocou vivir de preto, coa diferencia de que non deu lugar, como no caso de Ourense, ao desenvolvemento dunha personalidade moi salientábel do mundo empresarial galego. En Castrelo era mestre de escola e presidente da Irmandade de Labradores Euloxio Gómez Franqueira, que foi logo fundador e fac totum das impostantísimas Cooperativas Ourensenas que deron orixe ao hoxe poderoso Grupo Coren. Franqueira foi daquela un dos elementos máis movilizadores da loita campesiña contra a construcción do pantano de Castrelo de Miño. Loita na que foron fundamentais os agit-props do Partido Comunista daquela época, con Xesús Alonso Montero á súa cabeza, e a incipiente Unión do Pobo Galego (UPG) que estaba aparecendo da man de Xosé Luís Méndez Ferrín. Case me atrevería a estabrecer algunha forma de paralelismo entre o que representou Gómez Franqueira en Castrelo e o papel que lle tocou xogar a Ramón Valcarce nas Encrobas, salvando dende logo as moitas diferencias persoais que presentaban estes dous personaxes.
O caso é que o o das Encrobas non rematou aínda. Mulleres e homes coma os que había hai tres décadas na zona continúan agora a loita sobre todo na aldea de A Lousa, onde cada día que pasa vén como a central de Lignitos de Meirama, S.A. (Limeisa), filial de Fenosa, estraga boa parte dos seus cultivos e pon en perigo a súa saúde con emanacións de cinzas e materia orgánica que mesmo conteñen metais pesados como plomo, cadmio e arsénico e unha acidez extremadamente alta (Ph=1,56), segundo os etudo que acaba de facer o profesor da Universidade da Coruña Manuel Soto.
Non é de extrañar, polo tanto, que Xoán Castro Rivas, voceiro dos afetados e presidente da asociación de veciños A Outra Cerceda, sega erguendo o berro de protesta que ergueu no seu día o cura Valcarce.

Saramago soltoulle as amarras a unha nova jangada de pedra

Dáme a min o corpo que Saramago non sabe ben onde se meteu cando, aínda sen valerlle a pena armarse en profeta, rematou dicíndolle ao xornal lisboeta Diario de Noticias que os habitantes do que antes se chamaba España e os do que aínda leva o nome de Portugal "acabaremos por integrarnos". "España tería que mudar de nome e pasar a chamarse Iberia", dixo o autor de A jangada de pedra, titúlo da súa novela que conta o que podería suceder se a península ibérica se desprendese do continente europeo.
Ou quizais sabía o que lle podía pasar e importoulle un pito que o ministro de Asuntos Exteriores portugués, Martins da Cruz, se apresurase a responderlle que "a visao do senhor Saramago é uma visao do século XIX e nao do século XXI". Se cadra o que máis lle puido doer a Saramago é que o gran poeta e político socialista Manuel Alegre lle lembrara que "tem a responsabilidade de ter ganho o Nobel da Literatura com a lingua protuguesa". Algo de reproche moi duro hai nestas palabras do fundador do Movemento para a Intervençao e a Cidadanía cara o escritor comunista que se aposentou nas Canarias anos despois de coñecer a súa actual muller, a sevillá Pilar del Río.
De pouco lle ha valer a Saramago repetir o que xa dixo acerca de que a integración por el augurada non vai ser, en ningún caso, de tipo cultural e que os prtugueses non se verían convertidos en españois. "A Catalunha –dixo el– tem a sua propia cultura, que é ao mesmo tempo comum ao resto da Espanha, tal como a dos bascos e a galega; nós nao nos convertiriamos em espanhois". Uma provincia máis da Espanha?, preguntáronlle os do Diario de Noticias. E Saramago respondeu: "Sería isso. Já temos a Andaluzia, a Catalunha, o País Basco, a Galiza, Castilla La Mancha...".
A polémica está servida. Os nacionalistas botaranse enriba dicíndo del que lle volveu a rebentar a vea xacobina. Os iberistas –hainos? en Portugal polo momento está calados– nin se sabe por onde poden saír. A polémica, porén, podía ser moi interesante. Logo de tanto empeño nacionalista, se cadra non estaría de maís que alguén afondara no que acaba de propoñer José Saramago. Se Europa non acaba de marchar á velocidade prometida, que tal unha Iberia que, sen romper polos Pirineos, fora capaz de navegar mellor ca unha balsa de pedra. Por certo, os galegos de balsas (jangadas) de pedra sabemos polo menos o que non ensinou a tradición do Apóstol. Algo é algo.

Baltarín recasou na Mezquita

Hai xente que non casa nunca. Parte dos curas, por exemplo. E outros que repiten casamento. Xosé Manuel Baltar Blanco, vicesecretario do Parlamento de Galicia, o célebre Baltarín, sucesor in pectore do seu pai Xosé Luís Baltar na ponte de mando da barca de pedra que é a provincia de Ourense, acaba celebrar o seu segundo matrimonio, contraído agora con María Xosé Caldelas, “unha profesional da preparación de eventos”, segundo a define o cronista social do xornal La Región, Moncho Conde Corbal (fillo dun sonado cirurxián ourensán xa falecido e sobriño do gran pintor Xosé Conde Corbal), que asistíu á boda e autor que acabo de de descubrir por recomendación da miña amiga Maribel Outeiriño.
Aló polas terras de Felipe Fernández Armesto, Augusto Assía, e de Luís González Seara, pola Mezquita, vaia, tivo lugar a boda que reuníu a unha parte importante do actual gotha ourensán, poderes político e económico incluídos. Entre os convidados, Xosé Cuíña, por exemplo, para que non se diga que xa non se leva ben co clan Baltar. E, polo visto, moita e preocupante repetición de vestidos entre as convidadas. “Dúas con vestidos comprados en Zara, e outras dúas con roupa de Antonio Pernas, como non ían coincidir?”, sóplame na orella unha comadre das Burgas.
En fin, que Baltarín casou con aquela moza que un bo día meteu da súa man na política logrando que ata chegara a deputada. Pódese dicir del que non coloca mal as súas mulleres. A anterior, Olga Mojón, coa que é pai dunha filla, agora é directora do Teatro Principal de Ourense.

Conservas Calvo, Julián Lago e o polígrafo

A case todos nós, sobre todo á dirixenza política, acostuma enchérsenos a boca cando falamos do bo momento polo que parece estar pasando Galicia. Que se Amancio Ortega e Inditex, que se Adolfo Domínguez, que se Rodman, San José, etc. Xa non está ben visto falar mal de nada nin de niguén. Chegou a hora da plaisanterie poque si, o fair play algo badoco, o bomaneirismo por sistema.
Non é de extrañar, polo tanto, que ningún conspicuo e sesudo comentarista da actualidade máis nosa se ocupara de algo que a min me chama moito a atención, como é o feito de que unha empresa conserveira galega de postín, Calvo, dera o cantazo en El Salvador obrigando supostamente a unha parte dos seus traballadores a someterse á peliculeira proba do detector de mentiras tamén chamado polígrafo. Calvo Conservas El Salvador, S.A., filial do grupo conserveiro que foi desenvolvéndose a partir de Carballo (A Coruña), segundo as noticias que difundíu o xornal Rebelión e rebotou en Galicia Vieiros, practicamente obrigou a varios traballadores a pasar a proba poligráfica que foi practicada por unha empresa privada mediante a coñecida técnica de colocar electrodos en diversas partes dos seus corpos de paso que lles ían facendo preguntas.
O caso foi difundido como unha suposta práctica das “tácticas antisubversivas” que veñen aplicándose naquel país centroamericano e que chegan algunhas veces a ultrapasar os límites da legalidade. Mariano Alexander Guerrero, secretario do Sindicato General de Traballadores da Industria Pesqueira e Actividades Conexas, foi chamado pola xefa de producción da conserveira, Dora Lilián Cruz, para manifestarlle que varios traballadores de Calvo ían ser sometidos a unha proba poligráfica debido a que “tiñan ocorrido actos de sabotaxe contra un montacargas e unha banda de produción”.
Aínda que os representantes da empresa explicaron, despois de que se destapara esta sospeitosa práctica, que a proba era totalmente voluntaria, a verdade é que os que tiveron que pasar polo polígrafo tamén foron advertidos de que negarse a facela sería interpretado como indicio de que estarían implicados na comisión da sabotaxe investigada ou que polo menos algo saberían de cómo se cometeu. O curioso é que, entre as preguntas que lles fixeron, había varias dirixidas a averiguar a querenza dos traballadores interrogados pola empresa que os emprega, a súa opinións sobre os sindicatros, etc.
Logo de que esta noticia empezara a percorrer o mundo, o Grupo Calvo emitíu un comunicado negando “de forma rotunda” a información que sostén que foi usado o polígrafo entre os traballadores da súa fábrica salvadoreña e mesmo adiantan que “de ningunha maneira se vai permitir calquera tipo de coacción” ou que se van “tomar as accións xurídicas e legais que se estimen oportunas para defender o bo nome da empresa e para defender os seus lexítimos intereses”.
Eu a Conservas Calvo, en vista do que pasa, propoñeríalle unha nova estratexia publicitaria. Que contrate a Julián Lago e o polígrafo aquel que utilizaba o xornalista vallisoletán en Tele 5, que podía pasar a chamarse “calvógrafo”. Mesmo podían pasar por el os clientes e preguntarlles por que lle cae o pelo ao atún. Que tal se a serie de anuncios se titula Agarreite coas mans na lata, gachupín? Algo longo de mais, se cadra. Pois logo que lle chamen Calvigrafía.

Fenosa non é fe nosa

Vivo a escasos dez quilómetros do Pórtico da Groria, a dous do centro de Bertamiráns –non vén sendo a Majadahonda de Santiago?– e bastante máis preto de Washington que de Bagdad, para o meu conforto. Porén, cada dous por tres, Fenosa déixame sen corrente eléctrica e apaga o meu ordenador xusto no momento no que estou a piques de rematar un novo capítulo de El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha, cuxa autoría unha pluma analfabeta xa me atribuíu unha vez por escrito.
A última (o de Fenosa, non o do Quijote), onte mesmo pola tarde. Minutos despois das dazaoito horas, marchou a luz e non volveu ata ben pasadas tres horas. Tiven que parar de traballar, perdín o telexornal das nove –non sei ben o que gañei!– e non logrei en ningún momento que as persoas que atenden o 901404040, número da Oficina de Atención Telefónica 24 Horas da citada compañía, me dixeran se ía poder fritir o par de ovos con patacas e chourizo da Pontenova cos que tiña pensado facer a cea. Iso si, case todas as veces que chamei fixéronme perder o tempo dicíndolles o número de identificación da subministración que me fixeron buscar nunha factura.
Non vale que lles conte vostede que está sen luz en tal sitio. Antes de nada, tén que indicarlles a tal numeración identificatoria, ou tamén será indentitaria? –agora todo vai mediante contrasinal, como na guerra de Gila ía por santo e sinal– para que logo lle escoiten o que quere contarlles, que é que está a velas vir e, se é de noite, a escuras. Iso si, son moi atentos. Cando xa souberon o que lle pasa, respóndelle que eles xa o sabían tamén. "Temos unha avaría e estamos traballando para resolvela", é toda a información que vostede é capaz de arrincarlles por moitas que sexan as veces que faga uso do ditoso número de teléfono que, se fora de pago, vaia negocio para a operadora.
Pero non podían informarme acerca de se van tardar unha, dúas, tres, catro ou máis horas?, remata implorando o cliente. Así podería avisar ao meu xornal para dicirlles que vou retrasar a trasmisión da crónica. Ou encargar a Telepizza algo de manduca, se non vou poder fritir os ovos.
Nin pa diola! Volven a repetirlle que non saben dicirlle a que hora vai volver a luz. E o máis chocante é que a un quilómetro da súa casa vostede está vendo que xa volveu hai un bo pedazo o fluído eléctrico. E, como non, vostede remata cabreándose e berrándolle a un empregado que seguramente non tén nada de culpa: "Mire, amigo, dígalle a Honorato López Isla, o seu gran xefe, que se deixe de grandes ideas satelitais e que se esmere en mellorar o servizo da compañía eléctrica que preside. Non vaia ser que o satélite galego ese que quere montar acabe caendo nunha alvariza de Folgoso do Caurel como lles cae decote o subministro da luz aos seus clientes". Fenosa non é fe nosa.

O caso de Vilagarcía

Non fun capaz de entender moi ben por que o PSdeG-PSOE se empeñou en encabezar dúas das súas listas municipais (Vilagarcía de Arousa e Cortegada) con sendos policías que podían rematar con problemas legais derivados das súas respectivas situacións profesionais. Menos comprensíbel aínda me resultou o caso de Enrique León, agora alcalde dimisionario da vila arousá. Se os de Touriño pretendían "barrer" electoralmente, non se lle ocorreu a ninguén pensar en que no censo vilagarcián hai unha participación indesdeñábel de votantes concernidos precisamente polo labor que mellor desempeñou o policía agora alcalde dimisionario na vila que algunha vez foi alcumada como o Medellín galego? Dende este último punto de vista, algo diferente podía ser o caso de Avelino de Francisco, ex xefe superior de Policía de Galicia e ex alto cargo policial en diferentes cidades galegas e do norte de España e agora alcalde de Cortegada (Ourense), aínda que dende a legalidade vixente poda gardar certa relación co que acaba de pasar en Vilagarcía.
E o que xa non entendo nin poñéndome de cara ao monte Lobeira é a actitude resistente que protagonizou Enrique León. Acabou facendo de Gary Cooper en High Noon sen percatarse de que a Vilagarcía non acababa de chegar a banda de bandidos perigosos que apeou en Hadleyville. Non estivo moi atinado, por exemplo, cando lles respondeu aos do PP que os de Núñez Feixóo o que pretendían era gañar nos despachos o que non foron quen de lograr nas urnas. Despois de todo, el tampouco conseguíu igualar o teito electoral do seu antecesor Gago. De aí, probabelmente, que agora lles bote tantas frores aos concelleiros do Bloque que lle axudaron a ser o alcalde menos perdurábel do mandato municipal que acaba de empezar.
Por que tiña tanto interese este home en rexir os próximos catro anos da vila na que exerceu tanto tempo a súa carreira policial? Quería ser quizais o Rudolf Giuliani da ría de Arousa? A súa teimosía en deixar un cargo que lle foi legalmente rebatido pola Xunta Electoral Central pode que non indique precisamente unha disposición meridianamente respectuosa das boas costumes democráticas. En política está ben que ún reclame todo o que teña que reclamar, pero habería que conxugar máis o verbo dimitir cando os indicios racionais de que algo pode estar pasando asombran o rol de quen ocupa un cargo público. Máis aínda cando o seu propio partido lle estaba indicando que a única saída era a de marchar para a casa.
E non vale de nada botarlle a culpa á oposición. Neste caso, o PP, organización política que non fixo máis que exercer un dereito que lle asistía non só a ela senón a calquera cidadán mesmamente. Ou é que cando protesta a esquerda pode ter razón e se o fai a dereita carece dela? Mal andamos cando se recorre a estas estrataxemas.
O que acaba de pasar en Vilagarcía non é, por outra parte, dramático. Polo que me contan, a sucesora de León pode ser unha muller de probada experiencia administrativa, Dolores García Dorgambide, a quen coñezo e aprezo dende que empezou a traballar na preautonomía cando mandaba o falecido Antonio Rosón. E isto non quere dicir que me alegre polo trance persoal e político polo que está pasando o alcalde dimisionario, que merecía ter a oportunidade de demostrar que podía ser u bo rexidor de Vilagarcía de Arousa. Pero a política, xa se sabe, tén estas cousas. Ou pensaba Enrique León que era igual que gobernar unha comisaría?

Óscar Pereiro, on se vois à Paris!

Óscar Pereiro, o noso gran ciclista do momento, a piques de empezar a correr o Tour deste ano, demandou ao periódico Il Giornale por telo involucrado nos enredos que foron investigados pola Operación Puerto e na que remataron implicados os médicos Eufemiano Fuentes e Xosé Luis Merino, os directores de carreira Manuel Sáiz e Vicente Belda, e os corredores Iván Basso, Jan Ullrich, Francisco Mancebo e Óscar Sevilla. Do ciclista de Mos dicía o xornal milanés fundado por Indro Montanelli e agora propiedade de Silvio Berlusconi que, das bolsas con sangue que se atoparon no piso de Fuentes, unha delas podía conter sangue de Pereiro porque estaba etiquetada co nome de Urko e dábase a casualidade de que Óscar tiña un can ao que lle chamaba así.
Como é sabido, a investigación policial e xudicial levada a cabo mediante Operación Puerto deu lugar a un caso que foi sobreseído polo Xulgado número 31 de Madrid considerando que, no momento en que comenzou o procedemento legal, na xurisdición española non había ningunha norma que penalizara as condutas relacionadas coa dopaxe que foron investigadas. Contra este sobresemento recorreron a Fiscalía de Madrid, a Axencia Mundial Antidopaxe, a Avogacía do Estado e a Unión Ciclista Internacional.
Sobre estas cousas teño falado varias veces con Óscar Pereiro, persoa coa que trabei unha boa amizade cando ámbolos dous coincidimos de contertulios fixos no magazin televisivo O Programón, que presentaba Mon Santiso na Galega. Daquela, semanas antes de que o de Mos marchara a Francia para correr o Tour do 2006, no que cumpríu o brillante papel que todos sabemos, o tema da dopaxe estaba en plena actualidade e non digamos pouco despois cando ocorreu o affaire do norteamericano Floyd Landis. Falando disto, un día Óscar miroume aos ollos, sentados os dous na terraza dunha cafetería da rúa viguesa do Príncipe, e díxome: "Non te preocupes, Perfecto, a min nunca poderán involucrame nunha historia deste tipo pola sinxela razón de que eu non teño nada que ver con esas cousas". Pereiro, ademais dun gran ciclista, é un boísimo rapaz e eu créolle todo o que me di. Equivocouse, porén, no de que non ían involucralo. Il Giornali de Berlsuconi xa o meteu no medio do furacán.
Ha ter, pois, que andar con moito ollo no Tour deste ano. Mellor dito, han ser moitos os ollos que se concentren sobre a figura do noso deportista de élite. Os vampiros da Unión Cliclista Internacional verás como lle petan á porta da súa habitación, entre as seis e as oito da mañá, para dicirlle que se presente en menos de dez minutos na sala especialmente habilitada no hotel para eles. Sacaranlle sangue que analizarán e, dúas horas despois, díranlle se está apto para correr. O vampiro o único que mide é o hematocrito. Se o ciclista está por debaixo do 50 por cento, a pedalear. Se non, para a casa. Dende o ano pasado, no Tour tamén lles fan aos ciclistas controis antidopaxe de sangue, algo que antes só se aplicaba sobre os ouriños.
Nunha ocasión tamén lle comentei a Pereiro a sorpresa que me producen algúns hits do ciclismo. Maurice Garin gañou o primeiro Tour, en 1903, cunha velocidade media de 25,28 kilómetrtos por hora. Amstrong, nunha das súas sete victorias nesta competición, subíu a media a 41,65 kilómetros. Aparte de que as estradas polas que corría Garin eran outras e a tecnoloxía da máquina que montaba non era coma das biclicletas de agora, non pode parecer que está pasando algo raro?, pregunteille. Óscar respondeume: "Para min está claro que todos estamos xogando ao límite de todo. Melloraron as estradas, melloraron a preparación e os coñecementos do ciclista e melloraron moitas cousas máis, pero o récord da hora é o de hai vinte anos. Teno Francesco Moser dende 1984 e aínda non se puido mellorar. Coido que este é un dato que pon en evidencia que se poden estar utilizando substancias para mellorar os rendimentos. O caso de Floyd Landis se cadra foi o máis chamativo nos últimos tempos".
Deséxolle moita sorte ao meu amigo ciclista. El sabe que lle agardan días moi duros por Francia adiante. E non me refiro só a dureza do pedal. Tamén á soidade dos cuartos de hotel. Como el me dixo un día, "convives durante un mes con oito compañeiros e dez ou doce auxiliraes que se adican a cuidarnos, pasas momentos de moita risa e de moita tensión; case sempre o tema de conversación é sobre o día de hoxe, o de mañá, o de onte; hai momentos de depresión mesmo; extráñalo todo, a familia, os momentos nos que che podía apetecer falar de algo con alguén determinado e non podes. Se as cousas che van ben, vives nunha nube. Espértaste e dúrmeste pensando na bicicleta. Tés unha roda que vai rodando e pasa un mes que a ti che parece que foron quince días. Sempre estás metido nun circo de almorzos, xantares, ceas, masaxes, carreiras... Unha cousa que sempre está rodando e que nunca para".
Salut, compagnon. On se vois à Paris!