A Xubia de Vicente Araguas

Luis Foz e máis eu fuximos do mal tempo santiagués e viaxamos a Xubia para aceptar o convite que nos fixo o gran poeta, bo narrador e coinventor de Voces Ceibes Vicente Araguas na vella Casa Paco, antigo Hispano-Argentino. Chovía a cachón cando nos fomos e seguían caendo de punta cando regresamos pola tardiña.
Tamén nos acompañou o noso amigo Ramón Loureiro, que volveu a exercitar as súas boas maneiras fotográficas retratándonos co dono do veterano restaurante, hoxe pechado ao público, Pacucho Fernández Cagiao. Loureiro, gran xornalista e bo escritor (aí están as súas novelas Morgado, O corazón portugués e As galereas de Normandía), é un dos xornalistas ilustrados que aínda van quedando co cerebro e o corazón enfocados ás cousas galegas e sempre dá gusto falar con el.
De Araguas, como esta vez foi o anfitrión, non vou dicir nada. Non vaia ser que alguén entenda que lle estou pagando o convite, que ben merecía que llo agradecese polo menos. Ademais, os lectores saben de sobra da súa enorme valía e da súa indiscutíbel importancia na Galicia cultural dos últimos corenta anos.
Do local onde comemos e do seu actual propietario quero lembrar algunhas cousas. Casa Paco foi un dos restaurantes de Ferrolterra que máis sona e recoñecementos tivo durante varias décadas. Antigamente chamábase Hispano-Argentino, nome que lle puxera Manolo Casal, o seu primeiro propietario, que fora emigrante en Arxentina. Nos anos corenta pasou a mans de Paco Fernández Lago, que foi quen o rebautizou como Casa Paco. O actual dono do local, Pacucho Fernández Cagiao, medrou coa sona deste restaurante que foi referencia –xunto con Casa Tomás, tamén de Xubia– da gastronomía ferrolterrá durante moito tempo. Aínda lembramos o seu txangurro, as súas vieiras, salpicón, vitela, pescada do pincho e o seu magnífico souflé os que hai varias décadas tivemos a sorte de comer neste restaurante, que tamén foi “boite” e logo discoteca para noctámbulos. Como me di Araguas, do Paco aínda saíron unhas cantas parellas de xente da zona. Rematou sendo, antes de pechar, lugar de banquetes de toda caste e por alí pasaron Fraga, Adolfo Suárez, Alfonso Guerra e cantos pintaron algo na Transición.
Pacucho Fernández foi tetracampión de España de Motonáutica e organizou competicións que tiveron lugar na ría de Ferrol. Os lectores da novela A canción do verán, de Vicente Araguas, atopamos un aire do Pacucho Fernández real no Pacho Fontenla da ficción araguana.
No Entroido do ano 1949, case na porta de Casa Paco, os guerrilleiros mataron a un famoso tenente da Garda Civil que se chamaba Torres. Levaba sempre un gardaespaldas e ese día os executores berráronlle: “Apartate, Julio, que non vai contigo”. E apartouse. O tenente ficou cribado.